Σάκης Μουμτζής 

Κωμικοτραγικές σκηνές, εθνικά διδάγματα

Συμπληρώθηκαν πενήντα ένα χρόνια από την εισβολή των τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο. Εχουν γραφτεί τα πάντα σε εκατοντάδες βιβλία, λευκώματα, συνεντεύξεις και ντοκιμαντέρ. Αυτή τη στιγμή, το μόνο που μπορώ να κάνω, είναι να βάλω τη φαντασία μου να δουλέψει και να φέρει μπροστά μου την πιο κωμικοτραγική στιγμή αυτών των δραματικών ημερών. Τον βαθύτατα αντικομμουνιστή αόρατο δικτάτορα Δημήτρη Ιωαννίδη, ικέτη στη σοβιετική πρεσβεία να εκλιπαρεί για επέμβαση των Σοβιετικών στην Κύπρο, προσφέροντας ανταλλάγματα και διευκολύνσεις. Εκανε το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου για να μη γίνει Κούβα η Κύπρος και τώρα παρακαλεί τους μισητούς εχθρούς του να αποκτήσουν δύναμη και λόγο όχι μόνο στη Μεγαλόνησο, αλλά και στο Αιγαίο. Αυτά θα ήταν τα ανταλλάγματα.

Οργάνωσε το πραξικόπημα για να φέρει την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα και προσέφυγε στη συνέχεια στο σοβιετικό κράτος, το οποίο –από την πρώτη στιγμή που ανέκυψε το κυπριακό ζήτημα, από τα μέσα της δεκαετίας του 1950– ήταν σταθερά αντίθετο σε κάθε μορφή ένωσης, διότι θα αποτελούσε μια νατοϊκή λύση. Ηταν ξεκάθαρο πως οι Σοβιετικοί ήθελαν μια Κύπρο ανεξάρτητη, ενταγμένη στους Αδέσμευτους και για αυτό στήριζαν παντοιοτρόπως τον Μακάριο. Ο Δ. Ιωαννίδης, μπροστά στην τουρκική εισβολή, προδομένος από τους συμμάχους –έτσι αισθανόταν–, και στη διαφαινόμενη κατάρρευση του καθεστώτος του, ικέτευε την υπερδύναμη που αντιδρούσε στο όραμά του.

Υπάρχει κάποιο δίδαγμα από αυτήν την αλλοπρόσαλλη, τη σουρεαλιστική κατάσταση; Φυσικά. Αυτή είναι η κατάληξη όταν τις τύχες μιας χώρας τις έχει στα χέρια του ένα άτομο περιορισμένης αντιληπτικής ικανότητας, που αδυνατεί να προχωρήσει σε μια δεύτερη ανάγνωση των γεγονότων και, το κυριότερο, δεν έχει τη δυνατότητα, βλέποντας πάντα τη μεγάλη εικόνα, να προγραμματίζει όχι το επόμενο βήμα του, αλλά το μεθεπόμενο. Ενα άτομο με απλοϊκή σκέψη, που πίστευε πως θα έπινε τον καφέ του μέσα σε τρεις ημέρες στην Κωνσταντινούπολη, πορθητής ων, ήταν επόμενο να βαδίσει ταπεινωμένος προς τη σοβιετική πρεσβεία. Τα άτομα με πρωτόγονη, μανιχαϊστική σκέψη, πέραν όλων των άλλων, δεν μπορούν να διαγνώσουν τις συνέπειες των πράξεών τους στη διεθνή ισορροπία δυνάμεων.

ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΑΡΘΡΟ ΜΟΥ 20/7/2025