ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΗ
«Ο ΑΡΜΑΓΕΔΩΝ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ, Κιλκίς 4η Νοεμβρίου 1944», του Σωτήρη Χρυσάφη»...
Το γεγονός.
{Στο τέλος Οκτωβρίου 1944, καθώς οι Γερμανοί αποχωρούσαν από τη Μακεδονία, 8-10.000 αντικομμουνιστές εθνικιστές από ολόκληρη τη Μακεδονία συγκεντρώθηκαν στο Κιλκίς σε αναμονή Βρετανικού αποσπάσματος από τη Θεσσαλονίκη για να παραδοθούν. Η συντριπτική πλειοψηφία ήταν πατριώτες, ένοπλοι Πόντιοι και άλλοι Μικρασιάτες πρόσφυγες, αλλά υπήρχε και ένα μικρό τμήμα δοσιλόγων Γερμανόφιλων του Δάγκουλα από τη Θεσσαλονίκη. Το Κιλκίς, αντί των Βρετανών κυκλώθηκε από 6-7.000 αντάρτες του ΕΛΑΣ και μέλη της Πολιτοφυλακής (πρώην ΟΠΛΑ) με επικεφαλής τον καπετάν Κικίτσα (Σαράντη Πρωτόπαπα από την Κλέπα Ναυπακτίας). Ο ΕΛΑΣ επετέθη ξημερώματα στις 4 Νοεμβρίου 1944. Η μάχη κράτησε όλη σχεδόν την ημέρα, πριν οι αντάρτες του ΕΛΑΣ μπουν στην πόλη και ακολουθήσει λεηλασία καταστημάτων και οικιών και σκοτωμοί και σφαγές για ημέρες!
Σύμφωνα με τους καπετάνιους του ο ΕΛΑΣ είχε 126 νεκρούς και 280 τραυματίες. Σε όλες τις μάχες,οι επιτιθέμενοι έχουν περισσότερους νεκρούς από τους αμυνομένους. Άρα και στο Κιλκίς, οι αμυνόμενοι θα είχαν λιγότερους από 100 νεκρούς.
Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων μεταξύ των αντικομμουνιστών είναι άγνωστος. Ο τότε Νομάρχης σε αναφορά του προς την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητος έγραψε ότι είχε συγκεντρώσει τα ονόματα 3.633 δολοφονημένων μετά τη μάχη – με όπλα, μαχαίρια, τσεκούρια, κρέμασμα, κτυπήματα με ξύλα, κλπ. - χωρίς να υπολογίζει τους ενόπλους που σκοτώθηκαν στη μάχη. Την περίοδο της δικτατορίας, ζητήθηκε από τους συγγενείς των θυμάτων να καταθέσουν αίτηση αναγνώρισης και συγκεντρώθηκαν 7.453 ονόματα. Όπως όμως αποδεικνύει ο συγγραφέας με συγκεκριμένα ονόματα, στον αριθμό αυτό των 7.453 περιλαμβάνονταν τα θύματα του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ από ολόκληρη την περίοδο της Κατοχής,όχι μόνο εκείνα του Νοεμβρίου 1944.
Λαμβάνοντας υπόψη και τους νεκρούς της μάχης, προκύπτει ότι τα θύματα της μετά τη μάχη σφαγής ήταν κάπου μεταξύ 3.500 και 7. 300!!}
Το βιβλίο του Σωτήρη Χρυσάφη.
Γιατί το «Εμφύλιος» στον τίτλο; Για 30-40 χρόνια μετά το 1949, όταν κανείς ομιλούσε για Εμφύλιο, η σκέψη πήγαινε στο 1946-49. Όμως, σιγά και σταθερά τα τελευταία χρόνια, η ιστορική αλήθεια επιβάλλεται και αλλάζει τον χρονικό προσδιορισμό του Εμφυλίου, τουλάχιστον ως προς το ξεκίνημά του, που τοποθετείται πιά στο 1943. Για το συγκεκριμένο αρχικό γεγονός του 1943, υπάρχουν τέσσαρες υποψήφιες ημερομηνίες: (1)η 8η Οκτωβρίου 1943, με την επίθεση του ΕΛΑΣ στον ΕΔΕΣ, (2) η 8η Αυγούστου 1943 με την επίθεση του ΕΛΑΣ στον ΕΣ, στη Γάρδιτσα της Ολυμπίας, (3)η 8η Απριλίου 1943 με την επίθεση του ΕΛΑΣ στην ΥΒΕ/ΠΑΟ στον Αυγερινό Βοίου Κοζάνης, και (4) η 13η Μαίου 1943 με την πρώτη διάλυση του 5/42 Συντάγματος του Ψαρρού από τον ΕΛΑΣ.
Για το σύνολο των ταγμένων αριστερών ιστοριογράφων, η αρχή του Εμφυλίου συνεχίζει να είναι το 1946, και αιτία του η «Λευκή Τρομοκρατία».
Για το τέλος του Εμφυλίου υπάρχει μικρότερη διάσταση απόψεων, καθώς η πλειοψηφία όλων των ιστοριογράφων το τοποθετεί στο 1949, με τη νίκη του Ελληνικού στρατού στον Γράμμο. Προσωπικά, θεωρώ ότι ο (Κατοχικός) Εμφύλιος τελείωσε με τη Συμφωνία της Βάρκιζας στις 15 Φεβρουαρίου 1945, που επισφράγισε την ήττα και διάλυση του ΕΛΑΣ.
Όλη αυτή η εισαγωγή έγινε για να δείξω ότι ο τίτλος του βιβλίου είναι ακριβής.
Στις 4 Νοεμβρίου 1944, στο Κιλκίς, έλαβε χώρα το μεγαλύτερο και φριχτότερο γεγονός του Εμφυλίου για καθαρά πολιτικούς λόγους του επιτιθεμένου ΕΛΑΣ και του ΕΑΜ/ΚΚΕ. Χωρίς να έχει προηγηθεί κάποια διαμάχη μεταξύ των δύο αντιπάλων, χωρίς να απειλείται ο ΕΛΑΣ ή οι φίλοι του. Ο συγγραφέας ήταν εκεί, αν και μικρό παιδί 9 ετών, και είχε μια καλή προσωπική εμπειρία για τα γεγονότα και για συγκεκριμένα θύματα που γνώριζε, ενώ ήταν και αυτόπτης μάρτυρας δολοφονιών μετά τη μάχη. Με βάση τις προσωπικες του εμπειρίες και εκείνες των συγγενών και συμπατριωτών του, τους εμπιστευόταν ως προς την ειλικρίνειά τους, είχε τη δυνατότητα να αναγνωρίσει τις υπερβολές,τις παραλείψεις, τις διαστρεβλώσεις και τις ωραιοποιήσεις των αριστερών ιστοριογράφων που σχεδόν μονοπωλιακά είχαν μέχρι τώρα γράψει για τα γεγονότα.
Ξεκίνησε να γράψει το πόνημά του με σκοπό την αντικειμενική παρουσίαση των γεγονότων και την απόδοση δικαιοσύνης σε θύτες και θύματα. Και πράγματι παρουσιάζει πειστικά τα γεγονότα, δικαιώνοντας τα θύματα και τους επιζήσαντες συγγενείς και απογόνους τους, για τους οποίους η τραγωδία είναι διπλή. Η θυσία τους είναι άγνωστη στο ευρύ κοινό της Ελλάδος, όχι μόνο τώρα, αλλά από τα πρώτα χρόνια μετά το γεγονός. Τα δε θύματα υβρίζονται συλλήβδην από τους θύτες και τους ταγμένους ιστοριογράφους της Αριστεράς ως δοσίλογοι και εθνοπροδότες , οι οποίοι υπέστησαν δικαίως την τιμωρία που τους άξιζε.
Ο συγγραφέας με εκτεταμένη παρουσίαση μαρτυριών για συγκεκριμένες δολοφονίες ανθρώπων από όλες τις ομάδες που βρέθηκαν απέναντι στον ΕΛΑΣ στο Κιλκίς, δείχνει ότι η συντριπτική πλειοψηφία τους δεν είχε καμία σχέση με δοσιλογισμό και με τους Γερμανούς. Κάποιες ανεπίτρεπτες δολοφονίες αριστερών την περίοδο πριν τη μάχη, ως και η παγίδα που έστησαν στους αντάρτες κάποιοι αμυνόμενοι στο νοσοκομείο της πόλεως με την ανύψωση λευκής σημαίας, αναφέρονται και καταδικάζονται.
Ο αναγνώστης του βιβλίου που ξεκινά με την πρόθεση να μάθει τι έγινε στο Κιλκίς, στο τέλος του βιβλίου θα το γνωρίζει. Ποιά γνώμη θα σχηματίσει για τα γεγονότα, και η απάντηση που θα δώσει στο ερώτημα αν «καλώς έγινε η μάχη και η σφαγή που ακολούθησε», εξαρτάται από άλλους παράγοντες, και μπορεί να είναι «ναι» ή «οχι».
Αν ο αναγνώστης είναι σαν τον καθηγητή του ΑΠΘ Γεώργιο Μαργαρίτη, μπορεί να αποφανθεί σαν αυτόν με «ναί», γιατί λέει «σε καμιά περίπτωση, εκτός από αμάχους που σκοτώθηκαν στις μάχες, δεν ήταν πρόσωπα «αθώα» ή «άσχετα» με την πολιτική έννοια της λέξης...» (σ.σ. μία μάχη έγινε, όχι πολλές στο Κιλκίς. Πως σκοτώνονται άμαχοι στις μάχες, και πόσοι άραγε; Χιλιάδες; Άρα, οι άμαχοι που εσφάγησαν μετά τη μάχη, καλώς εσφάγησαν κατά τον κ. καθηγητή, αφού ούτε «αθώοι» ούτε «ασχετοι» δεν ήταν). Οπως παρουσιάζεται στο βιβλίο, ο Μαργαρίτης λεει «ναί» στο ερώτημα και για δύο ακόμη λόγους: (1) Ο ΕΛΑΣ είχε την «ηθική υπεροχή» και ότι έκανε στο Κιλκίς, καλώς καμωμένο, και (2) Όσοι ομιλούν για τα εγκλήματα του ΕΛΑΣ στο Κιλκίς το κάνουν «γιατί προσπαθούν να καταστρέψουν αυτή την ηθική υπεροχή του ΕΛΑΣ.Ο Μελιγαλάς στη Μεσσηνία είναι κάτι αντίστοιχο». Έτσι δικαιολογεί ο συγκεκριμένος καθηγητής το έγκλημα του ΕΛΑΣ στο Κιλκίς, και δίνει τη γραμμή στους οπαδούς της Αριστεράς.
Αν ο αναγνώστης είναι σαν το δικηγόρο Θεόδωρο Παυλίδη, θα απαντήσει «οχι», «γιατι οι συγκεντρωμένοι αντιαριστεροί στο Κιλκίς δεν είχαν πρόθεση μάχης, τους επιβλήθηκε η μάχη, και γιατί οι αντάρτες έδωσαν τη μάχη για να εξοντώσουν αυτούς που ήταν αντίθετοι με την ιδεολογία τους».
Το έργο του κ. Χρυσάφη προσθέτει μια σοβαρή, αντικειμενική καταγραφή των γεγονότων του Κιλκίς με θαυμαστή μετριοπάθεια παρά τις προσωπικές εμπειρίες. Το πόνημα του συγγραφέα είναι ιδανικό να το συμβουλευτούν οι φυσικοί και πολιτικοί απόγονοι των θυτών, ανταρτών του ΕΛΑΣ και μελών της ΟΠΛΑ, αν ποτέ θελήσουν να κάνουν την αυτοκριτική τους και να αναγνωρίσουν τα λάθη και τα εγκλήματα του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ το 1943-44 εναντίον άσχετων και αθώων ή απλά πολιτικών αντιπάλων.
Ελπίζω ότι το βιβλίο θα διαβαστεί και θα προωθηθεί σε όλες τις ιστορικές βιβλιοθήκες γιατί ρίχνει φως και καλλιεργεί την ιστορική μνήμη ενός τραγικού γεγονότος , ειδικά γιατί η συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων ήταν πρόσφυγες και διασωθέντες από τις σφαγές της Μικράς Ασίας και δεν έπρεπε να βρουν αυτό το άδικο και φριχτό τέλος στην μητέρα πατρίδα επειδή αντιτάχθηκαν στα πολιτικά σχέδια των κομμουνιστών.
Ιωάννης Κ. Μπουγάς
2020 06 06
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ, για την ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ της Ανάρτησης
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ, για την ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ της Ανάρτησης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου