15 Οκτωβρίου 1944: προοίμιο της σύγκρουσης
Αμέσως μετά την αποχώρηση των ναζιστικών στρατευμάτων από την Αθήνα, η πρωτεύουσα επί τρεις μέρες εδονείτο από τις συγκεντρώσεις του ΕΑΜ-ΚΚΕ. Ετσι, στις 14 Οκτωβρίου, οι οργανώσεις του αποκαλούμενου τότε εθνικιστικού χώρου, με βασικό κορμό τον ΕΔΕΣ, αποφάσισαν «γενική κινητοποίηση και μεγάλη παρέλαση. Μια αριθμητική αναμέτρηση, μια απόδειξη και προς τους συμμάχους ότι δεν ήταν μόνον το ΕΑΜ που είχε λαό» ( Α. Πεπονής, «Προσωπική μαρτυρία», σελ. 125). Η συγκέντρωση είχε μια εντυπωσιακή επιτυχία. «Κείνη η διαδήλωση υπήρξε μια έκπληξη για όλους. Λαός πραγματικά πολύς, λαός αστικός-νοικοκυραίοι, μια φάλαγγα που έδειχνε ατελείωτη. Χωρίς τον έξαλλο ενθουσιασμό και τις κραυγές των εαμικών εκδηλώσεων, είταν η επιβλητική αντεπίθεση-αντεπίδειξη ενός κόσμου που είχε αποφασίσει να κινητοποιηθεί για να προστατευθεί από μιαν απειλή που την έβλεπε πια φοβερή και επερχόμενη» (το ίδιο, σελ.126).
Αυτή η κινητοποίηση δεν αιφνιδίασε, ως προς το μέγεθός της, μόνον τους διοργανωτές. Αιφνιδίασε και το ΚΚΕ, που ξαφνικά διαπίστωσε πως υπήρχε ένας κόσμος με άλλα συνθήματα, άλλες αντιλήψεις και άλλο όραμα για την Ελλάδα. Και αυτός ο κόσμος ήταν πολύς. Ετσι, αποφάσισαν να διαλύσουν αυτή την εκδήλωση. Επιστρατεύθηκαν οι ΚΟΒες της Καισαριανής και του Βύρωνα και κτύπησαν την πορεία στο ύψος της αρχής της Πανεπιστημίου, μετά το ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρεταννία». Να πώς περιγράφει ο Α. Πεπονής αυτό που συνέβη: «…ένας κόσμος έξαλλος, άνδρες και γυναίκες με κόκκινες σημαίες, με πανώ κάποιας συνοικιακής ΚΟΒας, χυμούσανε κατά πάνω μας. Το αυτοκίνητο σταμάτησε, κυκλωμένο από πλήθος εχθρικό. Στόχος τους τα πανώ μας. Αρχισαν να σκαρφαλώνουν και να το ξεσχίζουν. Πεταχτήκαμε μπροστά –θυμάμαι δίπλα μου το Γιώργο Τσαρούχα– ήρθαμε στα χέρια, μας χτύπησαν… η παρέλαση πήρε έτσι τέλος» (το ίδιο, σελ. 126).
Ομως τα επεισόδια δεν σταμάτησαν εδώ και πήραν ακόμη πιο δραματική τροπή. Στην Ομόνοια, στα ξενοδοχεία «Ερμής», «Παλλάδιο» και «Ματζέστικ» είχαν εγκατασταθεί εθνικιστές χωρικοί από τα Μεσόγεια φοβούμενοι για τη ζωή τους. Εφεραν μαζί τους και τον οπλισμό τους. Οι Κουκουέδες, μετά τη διάλυση της πορείας των εθνικιστών, κινήθηκαν προς την Ομόνοια. Οταν έφτασαν στα τρία ξενοδοχεία αποπειράθηκαν να τα πυρπολήσουν. Τότε οι χωρικοί άρχισαν να πυροβολούν, με αποτέλεσμα να υπάρξουν νεκροί από την πλευρά των επιτιθεμένων. Μπροστά στην έκρυθμη κατάσταση επενέβησαν άμεσα οι Α. Εβερτ, Θεμιστοκλής Τσάτσος και Γιάννης Ζέβγος, με αποτέλεσμα να αποφευχθούν τα χειρότερα. Ο Θ. Τσάτσος στο βιβλίο του «Αι παραμοναί της Απελευθερώσεως 1944», στις σελίδες 200-201, περιγράφει τι ακριβώς συνέβη, καθώς και αυτός, όπως και ο Α. Πεπονής, ήταν αυτόπτες μάρτυρες. Οι αφηγήσεις αμφοτέρων συμπίπτουν.
Οι ιστοριογράφοι της Αριστεράς καταγράφουν μόνον την επίθεση που δέχθηκαν οι Κουκουέδες από τους εθνικιστές χωρικούς, παραλείποντας τα προγενέστερα συμβάντα. Η απόκρυψη είναι στοιχείο της προπαγάνδας και όχι της ερμηνείας των γεγονότων.
Σημερινό άρθρο μου 18/10/2025
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου