19/11/13
Βαλκανικοί πόλεμοι- Αναβιώνοντας την πορεία προς τη νίκη
Τα γεγονότα που καθόρισαν την έκβαση των Βαλκανικών πολέμων, ξεκινούν από τα τέλη του 19ου αιώνα, όταν το Ανατολικό Ζήτημα εισερχόταν στην πιό κρίσιμή του φάση.
Ποιά ήταν η κατάσταση των λαών της Βαλκανικής κάτω από τον Οθωμανικό ζυγό, ποιά τα επαναστατικά κινήματα των υποδούλων που βοήθησαν να συνασπιστούν οι δυνάμεις της Βαλκανικής; Πώς ήταν οι πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα στις αρχές του 20ου αιώνα και ποιό κλίμα επικρατούσε πριν το ξέσπασμα των Βαλκανικών πολέμων; Αλλά και ποιά ήταν τα στάδια διεξαγωγής του πολέμου ως την οριστική του έκβαση;
Μέσα από το πλουσιότατο υλικό των συλλογών του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου που τιμά την επέτειο των εκατό χρόνων από "την πορεία προς τη νίκη.." των Βαλκανικών πολέμων, τα προαναφερθέντα ερωτήματα βρίσκουν απάντηση... Η παρουσίαση των εκθεμάτων, προσεγγίζει θεματικά και χρονολογικά την έκβαση του πολέμου, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα και τις εξελίξεις στην πρώτη γραμμή. Στολές, προσωπικά αντικείμενα, όπλα, σημαίες, τουρκικά και βουλγαρικά λάφυρα, χάρτες, σχεδιαγράμματα, ημερολόγια, επιστολές, προκηρύξεις, εφημερίδες της εποχής, φωτογραφίες και επιστολικά δελτάρια, συνθέτουν το σκηνικό μιας εποχής ηρωικής και καθοριστικής για το μέλλον της Ελλάδας, αναβιώνοντας στιγμές συγκινητικές από το μέτωπο και τα παρασκήνια του πολέμου. Ενα ξεχωριστό ενδιαφέρον, παρουσιάζουν οι λαικές λιθογραφίες, ενώ οι αφηγήσεις και μαρτυρίες των πρωταγωνιστών του πολέμου, μας βοηθούν να κατανοήσουμε καλύτερα τις συνθήκες που επικρατούσαν στο μέτωπο.
Σημαντική ενότητα της έκθεσης, αποτελούν τα έργα της ζωγράφου Θάλειας-Φλωρά Καραβία, η οποία αποτύπωσε με την τέχνη της τις εντυπώσεις της από το μέτωπο. Η κοπέλα αυτή που ήταν μια καταξιωμένη ζωγράφος με σπουδές στο Μόναχο και εγκατεστημένη στην Αλεξάνδρεια, με το ξέσπασμα του πολέμου έσπευσε στο μέτωπο ως ανταποκρίτρια της αλεξανδρινής Εφημερίδας της ομογένειας, την οποία εξέδιδε ο σύζυγός της. Η Καραβία, φτάνοντας στην ελληνική πλέον Θεσσαλονίκη, περιηγήθηκε στα χωριά και τις πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου που μόλις είχαν ελευθερωθεί, ενώ ακολούθησε τον ελληνικό στρατό σαν στρατιώτης, καταγράφοντας συνεχώς τις εντυπώσεις της. Με μολύβι, κραγιόνι, κάρβουνο, παστέλ, αποτύπωσε τα νέα ελληνικά εδάφη, όψεις πόλεων, σκηνές από την καθημερινότητα ανθρώπων που συναντούσε και στρατιωτών, κατοίκους, πρόσφυγες, ιερείς, οπλαρχηγοί και αντάρτες, εύζωνες και σκηνές από τα νοσοκομεία του πολέμου. Τα έργα της διακρίνονται για την αμεσότητά τους, ενώ αποπνέουν τον αυθορμητισμό της ζωγράφου, που αναζητούσε με πάθος να αποθανατίσει όσα περισσότερα μπορούσε.
"...Ακολουθώ κατόπιν τας στενωπούς και τους ανωμάλους δρόμους της Ελληνικής συνοικίας. Οι στέγες των σπιτιών προεξέχουν, τα παράθυρα είναι πολύ ψηλά...Σπίτι που νομίζεις ότι εφώλιασεν ο φόβος και η δυσπιστία προς τον έξω κόσμον και φροντίζουν να κλείσουν στερεά την εσωτερική οικογενειακή ζωήν από περιπολούντες κινδύνους. Τώρα όμως οι θύρες είναι διάπλατα ανοιχτές, τα παιδιά παίζουν χαρούμενα στους δρόμους και φωνάζουν "ζήτω" και οι γυναίκες και τα κορίτσια μας καλησπερίζουν φιλικά..." (Δρόμος στη Βέροια-έργο από κάρβουνο, μολύβι και παστέλ σε γκρί χαρτί).
Το 1936, η Καραβία εξέδωσε το βιβλίο "Εντυπώσεις από τον Πόλεμο του 1912-13, Μακεδονία-Ηπειρος" όπου δημοσιεύονται οι εμπειρίες της και αρκετά από τα έργα της. Αποσπάσματα από το βιβλίο, συνοδεύουν τα έργα που παρουσιάζονται στην έκθεση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου