Οι σπάνιοι πόροι απαιτούν ατομική ιδιοκτησία

22-01-2018

https://www.eleytheriagora.gr/3496-2/

το σύστημα της ατομικής ιδιοκτησίας είναι απαραίτητο για να καθοριστεί εάν το κεφάλαιο και οι πόροι χρησιμοποιούνται με τρόπο που εκτιμούν οι καταναλωτές. οι συνέπειες της παράληψης αυτού του επιστημονικού οικονομικού γεγονότος, ήταν εμφανείς στην πρώην σοβιετική ένωση και – σήμερα – στις πόλεις-φαντάσματα της κίνας.

Του Ευθύμη Μαραμή

Η σπανιότητα των πόρων υφίσταται σε πολλές μορφές και αποτελεί το κύριο πρόβλημα στα οικονομικά. Εάν οι πόροι δεν ήταν σπάνιοι, δεν θα χρειαζόταν να εξοικονομούμε. Η ύπαρξη σπανιότητας ισχύει για όλους τους πόρους (χρόνος, ανθρώπινη ενέργεια και φυσικοί πόροι). Ωστόσο, δεν είναι ευκολονόητο το γεγονός ότι η ατομική ιδιοκτησία των περιορισμένων πόρων είναι η λύση σε αυτό το οικονομικό πρόβλημα της σπανιότητας.

Κάπως έτσι, εμφανίζεται ελκυστικός ο σοσιαλισμός για πολύ κόσμο ο οποίος στρέφεται προς την ιδέα της κοινής ιδιοκτησίας των πόρων για το «γενικό καλό». Δυστυχώς, μια κοινωνία που απορρίπτει την ατομική ιδιοκτησία – και παραδίδει τους πόρους στους κυβερνητικούς σχεδιαστές – συχνά έρχεται αντιμέτωπη με τα εξαιρετικά δυσάρεστα αποτελέσματα του κεντρικού σχεδιασμού και της τραγωδίας των κοινών (δηλ. Της λεηλασίας των κοινών πόρων σε βαθμό εξαφάνισης).

Αν η κοινωνία απορρίψει την ατομική ιδιοκτησία των πόρων, πρέπει να βρει κάποια άλλα μέσα για να αποτρέψει την τραγωδία των κοινών και να διαθέσει τους πόρους. Ιστορικά, τα μέσα που επιλέχτηκαν κατά καιρούς είναι η χρήση βίας και ο κεντρικός σχεδιασμός. Σε όλη την ιστορία, το μεγαλύτερο μέρος της ανθρωπότητας χωρίστηκε σε ένα ιεραρχικό σύστημα κυρίων και σκλάβων με κάποιες διαβαθμίσεις ανάμεσα στα δύο αυτά άκρα. Οι κύριοι (Φαραώ, αυτοκράτορες, βασιλιάδες, σουλτάνοι, πολέμαρχοι κλπ.) επινόησαν πολύπλοκα συστήματα διάθεσης των πόρων με βάση κάποιους κανόνες αποφασισμένους από μικρές ομάδες ανθρώπων και όχι από τις αγορές. Στο τέλος, αυτά τα σχέδια εξαρτώνται από την τρομοκρατία και την εξαναγκαστική επιβολή. Αλλά αυτή η αποκαλούμενη λύση στο πρόβλημα της σπανιότητας – περιορίζοντας την ελευθερία των ανθρώπων μέσω της χρήσης βίας – δεν λειτουργεί.

Αδύνατη η οικονομία χωρίς αποτελεσματική διαβάθμιση των προτιμήσεων μας

Η σταδιακή ανάπτυξη της κατανόησης αυτών που θεωρούμε σήμερα ως βασικά οικονομικά, τελικά έθεσε τέρμα σε χιλιάδες χρόνια οριακής επιβίωσης για τις ανθρώπινες μάζες στη Δύση. Τα σύγχρονα οικονομικά εξήγησαν ότι χωρίς την ατομική ιδιοκτησία των πόρων, δεν υπάρχει μηχανισμός παρατήρησης των τακτικών προτιμήσεων. Των σειριακών επιλογών στις οποίες δίνουν προτεραιότητα οι άνθρωποι, κατατάσσοντας έτσι τις ανάγκες και τις επιθυμίες τους από την υψηλότερη στη χαμηλότερη βαθμίδα. Χωρίς να υπάρχει τρόπος κατανομής των πόρων σύμφωνα με τις τακτικές προτιμήσεις των ατόμων, δεν υπάρχουν και ορθολογικά μέσα εξοικονόμησης για την ευημερία της κοινωνίας.

Με άλλα λόγια, χωρίς αγορές και τιμές, δεν υπάρχει κανένας ορθολογικός τρόπος να γνωρίζουμε τι πραγματικά θέλουν ή χρειάζονται οι άνθρωποι. Έτσι, οι κυβερνήτες ποτέ δεν ήξεραν τι πρέπει να διατάξουν να παράγουν οι δούλοι, ποια τεχνικά μέσα έπρεπε να χρησιμοποιήσουν, ποια εναλλακτικά υλικά έπρεπε να χρησιμοποιήσουν, την επιθυμητή ποιότητα η την ποσότητα που έπρεπε να παραχθεί. Έτσι, οι κομισάριοι της Σοβιετικής Ένωσης διέταζαν την παραγωγή ελαττωματικών η ανεπαρκών προϊόντων. Η σοβιετική αυτοκρατορία κατέρρευσε, παρά το γεγονός ότι η Ρωσία είναι ευλογημένη γη με υπερμεγέθεις φυσικούς πόρους και τεράστιο αριθμό εργατικού πληθυσμού.

Ελάχιστες πρώτες ύλες είναι άμεσα διαθέσιμες για κατανάλωση

Ένα δεύτερο σοβαρότατο πρόβλημα με την κοινή/κυβερνητική ιδιοκτησία των πόρων, είναι ότι υπάρχουν ελάχιστοι πόροι, άμεσα διαθέσιμοι να καταναλωθούν. Δεν υπάρχουν πόροι στον πλανήτη οι οποίοι δεν απαιτούν τουλάχιστον μια ελάχιστη προσπάθεια για να μετατραπούν σε καταναλωτικό προϊόν. Ακόμη και τα βρώσιμα φρούτα που αναπτύσσονται μόνα τους στην άγρια φύση πρέπει να συγκομίζονται. Αυτό σημαίνει ότι κάποιος πρέπει να μεταβεί στον τόπο που βρίσκονται οι καρποί, την κατάλληλη στιγμή και να τους περισυλλέξει. Το κόστος αυτής της δράσης είναι η αξία που της αποδίδει κάποιος χάνοντας τον ελεύθερο χρόνο του. Φυσικά, άλλοι φυσικοί πόροι απαιτούν πολύ περισσότερες προσπάθειες για να μετατραπούν σε καταναλωτικά προϊόντα, περνώντας από πολλά στάδια παραγωγής.

Για παράδειγμα, η ξυλεία και τα ορυκτά πρέπει να εξορυχτούν, να συλλεχθούν και στη συνέχεια να διαμορφωθούν σε κάτι που μπορεί να καταναλωθεί. Σκεφτείτε έναν ταξιδιώτη χαμένο στο φυσικό περιβάλλον. Δεν έχει σημασία για τον ίδιο πως βρίσκονται παντού μεγάλες ποσότητες ξυλείας ή πως βρίσκονται πολύτιμα ορυκτά στη γη κάτω από τα πόδια του. Αυτοί οι φυσικοί πόροι απαιτούν μεγάλη προσπάθεια και πολύ μεγάλες χρονικές περιόδους για να μετατραπούν σε κάτι χρήσιμο, όπως για παράδειγμα η μετατροπή της ξυλείας σε κάποια καλύβα/καταφύγιο ή το αργό πετρέλαιο σε βενζίνη.

Ένας χαμένος ταξιδιώτης στη φύση δεν έχει τη γνώση, το χρόνο ή τα προηγουμένως παραχθέντα μέσα ώστε να μετατρέψει αυτούς τους βασικούς πόρους σε καταναλωτικά προϊόντα για να εξασφαλίσει την επιβίωσή του. Όλες αυτές οι ενέργειες είναι πολύ πέρα από τις αυτόνομες δυνατότητες κάποιου.

Ο σοσιαλισμός ως καταστροφέας της οικονομίας και της ευημερίας

Τώρα, ας υποθέσουμε ότι κάποιος υλοτόμος έκοψε δέντρα, τα συγκόμισε, τα μετέφερε σε ένα μέρος επεξεργασίας ξυλείας, τα κατεργάστηκε, τα αποθήκευσε σε αεριζόμενο και ξηρό μέρος για πολλούς μήνες πριν την ξήρανση σε κλίβανο (όλες οι διαδικασίες που απαιτούνται για να μετατραπούν τα δέντρα σε ξυλεία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί). Κατόπιν έκανε γνωστή τη διαθεσιμότητά τους σε εργολήπτες (διαφήμιση) κράτησε αρχεία πωλήσεων, έστειλε λογαριασμούς, και συνέλεξε λογαριασμούς. Σκεφτείτε τώρα πως έρχεται ένας σοσιαλιστής που τον αποκαλεί ληστή και κατάσχει την ξυλεία του για δωρεάν διανομή σε οποιονδήποτε θεωρεί πολιτικά συμφέρον, ώστε να διατηρεί την προνομιακή του κυβερνητική θέση.

Κανείς άλλος, πέρα από τους ευνοούμενους φίλους της κυβέρνησης, δεν θα ασχοληθεί ξανά με την υλοτομία. Με άλλα λόγια, η παραγωγή ξυλείας θα μονοπωλείται και, όπως συμβαίνει με όλες τις περιπτώσεις μονοπωλίων, οι τιμές θα αυξηθούν και η ποιότητα θα μειωθεί. Επιπλέον, εάν δεν υπάρχει εθελοντική αγορά στην υλοτομία και στις δασικές εκτάσεις, δεν θα υπάρχει κανένας τρόπος να γνωρίζουμε αν οι πόροι αυτοί χρησιμοποιούνται κατά τον καλύτερο εκτιμώμενο τρόπο, από εκείνους που αξιολογούν περισσότερο αυτούς τους πόρους.

Χρειαζόμαστε την ατομική ιδιοκτησία για την παραγωγή κεφαλαίου

Χωρίς τη δυνατότητα να αποκομίσουμε κέρδος από ιδιόκτητη περιουσία, δεν θα υπήρχε κανένα κίνητρο για την δημιουργία ή συσσώρευση κεφαλαίου για οποιοδήποτε εγχείρημα. Επίσης, το σύστημα της ατομικής ιδιοκτησίας είναι απαραίτητο για να καθοριστεί εάν το κεφάλαιο χρησιμοποιείται με τρόπο που εκτιμούν οι καταναλωτές. Οι συνέπειες της παράληψης αυτού του επιστημονικού οικονομικού γεγονότος, είναι εμφανείς σήμερα στις πόλεις-φαντάσματα της Κίνας.

Βλέπουμε πως οι πόροι, τόσο φυσικοί όσο και ανθρώπινοι, έχουν δαπανηθεί χωρίς κανένα αξιοσημείωτο όφελος, πέρα από την προώθηση πολιτικών σταδιοδρομιών. Οι πολιτικοί της Κίνας μπορούν να ισχυριστούν περήφανοι ότι έχουν εκπληρώσει τις απαιτήσεις του πιο πρόσφατου Πενταετούς Σχεδίου. Χρησιμοποιήθηκε ξυλεία και άλλοι πόροι για την οικοδόμηση πόλεων-φαντασμάτων, όχι επειδή οι ιδιοκτήτες των πόρων επιδίωξαν να είναι οικονομικοί με τους πόρους τους. Η παραγωγή βασίστηκε σε κυβερνητικά διατάγματα που απαιτούσαν ξυλεία, σκυρόδεμα, βενζίνη και άλλους πόρους, ώστε να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή κενών πόλεων.

Στην πρώην ΕΣΣΔ σύμφωνα με τον «επιστημονικό» τεχνοκρατικό σχεδιασμό, η προσφορά έπρεπε να είναι περίπου ισοδύναμη με τη ζήτηση και, λόγω της απέχθειας τους για την αναρχία των αγορών, οι σοβιετικοί σχεδιαστές δεν μπορούσαν να εξισορροπήσουν την προσφορά και τη ζήτηση αυξάνοντας και μειώνοντας τις τιμές. Αντίθετα, συνέτασσαν «υλικές ισορροπίες» χρησιμοποιώντας πρωτόγονη λογιστική για να συγκρίνουν τα υλικά που βρίσκονταν εύκαιρα με αυτά που ήταν, κατά κάποιο τρόπο, αναγκαία. Δείτε περισσότερα στο άρθρο: Γιατί αποτυγχάνει ο σοσιαλισμός; – Περιγράφοντας τη λειτουργία της ΕΣΣΔ

Ατομική ιδιοκτησία ορθολογική χρήση των πόρων και ευημερία

Η αντίθετη περίπτωση της σπατάλης των πόρων προέρχεται από ομάδες ειδικών συμφερόντων που καταλαμβάνουν το πολιτικό σύστημα και απαγορεύουν την εκμετάλλευση πόρων από ιδιώτες. Στο όνομα της προστασίας της Μητέρας Γαίας, οι σύγχρονοι οικολόγοι έχουν πείσει την πολιτική τάξη ότι περισσότερη οικονομική πρόοδος δεν είναι βιώσιμη. Είναι επικίνδυνη για την υγεία μας, είτε ακατάλληλη για οποιοδήποτε άλλο είδος «οικολογικών» αξιώσεων. Η κοινωνία εμποδίζεται να επωφεληθεί από τη μετατροπή των φυσικών πόρων σε καταναλωτικά προϊόντα. Οι φτωχοί είναι αυτοί που υποφέρουν περισσότερο από τέτοιες πολιτικές, καθώς οι τιμές των πρώτων υλών , της ενέργειας – και επομένως των τελικών καταναλωτικών αγαθών – εκτινάσσονται στα ύψη.

Η ατομική ιδιοκτησία διασφαλίζει ότι οι πολύτιμοι πόροι δεν θα λεηλατηθούν ποτέ σε βαθμό εξαφάνισης, επειδή η αξία τους θα έχει κεφαλαιοποιηθεί. Οι ιδιοκτήτες επιδιώκουν να καταστήσουν τους πόρους όσο το δυνατόν ευρύτερα διαθέσιμους, χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο τις μακροπρόθεσμες προοπτικές για μελλοντική συλλογή πόρων. Η διαδικασία προσδιορισμού της κεφαλαιοποιημένης αξίας ενός πόρου είναι αδύνατη, απόντος του καπιταλισμού, της ελεύθερης αγοράς και των αυστηρών κανόνων προστασίας των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας.

Παρά τα θεωρητικά και τα εμπειρικά ενδεικτικά στοιχεία, οι σοσιαλιστές της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής ένωσης, μας λένε σήμερα το αντίθετο και επιτίθενται στην ατομική ιδιοκτησία των Ελλήνων με κάθε κυβερνητικό μέσο. Η κρατική λεηλασία των πόρων, οδηγεί όλο και περισσότερους Έλληνες στην φτώχεια, στην ανέχεια και στη μετανάστευση. Όπως εξήγησε ο Ludwig von Mises, ο σοσιαλισμός δεν αποτελεί εναλλακτικό οικονομικό σύστημα παραγωγής. Είναι ένα σύστημα κατανάλωσης, οικονομικής άγνοιας και λεηλασίας.