ΙΩΑΝΝΗΣ Κ. ΜΠΟΥΓΑΣ (Ioannis Bougas) - Ιστορία 1940-1949
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΣΚΕΨΗ 15ης ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1941 ΓΙΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΕΛΛΑΔΑΣ ΜΕ ΒΡΕΤΑΝΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΕΝΟΨΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΕΠΙΘΕΣΗΣ..
Στις 15 Ιανουαρίου 1941 ο Πρωθυπουργός Ι. Μεταξάς είχε συμμετάσχει στη μοναδική μυστική σύσκεψη, που τηρήθηκε απόρρητη, στο Τατόι, υπό την Προεδρία του Βασιλέως Γεωργίου του Β΄, στην οποία συμμετείχαν πλην του Βασιλέως, του Πρωθυπουργού και του Αρχιστρατήγου Αλεξάνδρου Παπάγου από Ελληνικής πλευράς, ο Στρατηγός Ουέιβελ, Διοικητής των Βρετανικών Δυνάμεων του Θεάτρου Επιχειρήσεων Βόρειας Αφρικής, ο Στρατηγός σερ Μαίτλαν Ουίλσον, Διοικητής Βρετανικών Δυνάμεων Μέσης Ανατολής, ο Πτέραρχος ντ΄Αλμπάκ, Διοικητής των εν Ελλάδι Βρετανικών Αεροπορικών Δυνάμεων και ο Στρατηγός Χέυγουντ.
Κατά τη σύσκεψη αυτή εκδηλώθηκε για πρώτη φορά η διαφωνία του Ι. Μεταξά για την αποστολή στην Ελλάδα Βρετανικών στρατευμάτων. Ο Ι. Μεταξάς, λόγω της παρουσίας του Βασιλέως Γεωργίου του Β΄, δεδηλωμένου φίλου της Μεγάλης Βρετανίας, ανέθεσε στον Αρχιστράτηγο Α. Παπάγο να αναπτύξει την Ελληνική άποψη ότι η άφιξη ανεπαρκών Βρετανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα θα αποτελούσε δικαιολογία για επίθεση της Γερμανίας κατα της Ελλάδας. Την άποψη παρουσίασε και υποστήριξε ο Α. Παπάγος με αξιόλογα στρατηγικά και στρατιωτικά επιχειρήματα. Κατόπιν αυτού η σύσκεψη δεν κατέληξε σε αποτέλεσμα, γιατί οι Βρετανοί δεν κατόρθωσαν να αντικρούσουν τα επιχειρήματα του Έλληνα Αρχιστρατήγου.
Η Βρετανία δεν ανέμενε ότι τα Βρετανικά στρατεύματα, που θα αποβιβάζονταν στην Ελλάδα, θα μπορούσαν να αποκρούσουν ενδεχόμενη Γερμανική επίθεση, γιατί σαφώς γνώριζαν ότι ήταν ανεπαρκή σε σύγκριση προς τις υπεράριθμες Γερμανικές δυνάμεις σε προσωπικό, τεθωρακισμένα οχήματα, άρματα, πυροβόλα και μαχητικά αεροσκάφη. Η Μεγάλη Βρετανία όμως είχε απόλυτη ανάγκη τότε από Συμμάχους και από μια δημιουργία μετώπου κατά της Γερμανίας στη Βαλκανική Χερσόνησο, ακόμα και εάν οι Σύμμαχοί της, όπως η μικρή Ελλάδα, δεν επρόκειτο να επιτύχουν μεγάλα αποτελέσματα. Αρκούσε να απασχολούνται στρατιωτικά Γερμανικά στρατεύματα.
Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης προκλήθηκε προς στιγμή ένταση, μετά την άρνηση του Μεταξά για αποστολή Βρετανικών στρατευμάτων στην Ελλάδα, ο δε Βρετανός Αρχιστράτηγος Ουέιβελ αναφώνησε μεγαλόφωνα ότι η Ελλάδα, ύστερα από την άρνηση αυτήν βρίσκεται σε πλήρη αντίδραση προς τη Βρετανική κυβέρνηση. Στο σημείο εκείνο εγέρθηκε ο Μεταξάς και τόνισε με ένταση: <<Είμεθα αποφασισμένοι, εάν εκδηλωθή Γερμανική εισβολή, να την αντιμετωπίσωμεν έστω και μόνοι, αλλά δεν θέλωμεν να προκαλέσωμεν. Η Ελλάς δεν πολεμά δια την νίκην, αλλά πρωτίστως δια την τιμήν και την δόξαν>>. Την 18η Ιανουαρίου 1941 ο Μεταξάς απέστειλε στη Μεγάλη Βρετανία Διακοίνωση, στην οποία μεταξύ των άλλων έγραφε: <<Είμεθα αποφασισμένοι να αντιμετωπίσωμεν καθ΄οιονδήποτε τρόπον και με οιασδήποτε θυσίας ενδεχομένην Γερμανικήν επίθεσιν, αλλ΄ουδόλως επιθυμούμεν να την προκαλέσωμεν, εκτός εάν η Μεγάλη Βρετανία θα ηδύνατο να μας παράσχη εις Μακεδονίαν την απαιτουμένην βοήθειαν. Εξεθέσαμεν εις τον Στρατηγόν Ουέιβελ ποία θα έπρεπε να είναι η έκτασις της βοηθείας αυτής. Προσφερομένη βοήθεια(24 πυροβόλα εκστρατείας, 22 βαρέα πυροβόλα, περί τα 40 αντιαεροπορικά πυροβόλα, 24 αντιαρματικά πυροβόλα και 65 άρματα, μεσαία και ελαφρά) είναι απολύτως ανεπαρκής, ασχέτως και της πλήρους απουσίας δυνάμεων Πεζικού.>> και κατέληγεν η Διακοίνωση: <<Ημείς θα πράξωμεν μέχρι τέλους το καθήκον μας, εις δε την Βρετανικήν Κυβέρνησιν απόκειται να λάβη υπ΄όψιν τας υποδείξεις μας, υποδείξεις φίλων αφοσιωμένων και πιστών>>.
Και τίθεται το ερώτημα εάν η εκδηλωθείσα προς την Ελλάδα συνδρομή των Βρετανών ήταν ωφέλιμη, δεδομένου ότι ήταν γνωστό ότι θα ήταν πολύ περιορισμένη, και εάν ως εκ τούτου ήταν ορθή η αποδοχή της από την Ελλάδα, κάτω από τις επικρατούσες την περίοδο εκείνη συνθήκες. Καλύτερα θα ήταν να είχε αποφευχθεί, γιατί ενώ ουδέν το σημαντικό πρόσφερε, απεναντίας καθιστούσε δυσχερέστερη τη θέση της Ελλάδας, λόγω των ηθικών δεσμεύσεων, που ανελάμβανε για τη συνεργασία με τα Βρετανικά στρατεύματα. Συμφερότερο για τον συμμαχικό αγώνα θα ήταν να παραμείνουν στη Βόρεια Αφρική, όπου θα ήταν χρησιμότερα, αντί να σταλούν στην Ελλάδα, ή μέρος αυτών να στέλνονταν στην Κρήτη για την άμυνά της.
Οι διάφορες προτάσεις ειρήνης της Γερμανίας ήταν ένα μεταβαλλόμενο σενάριο. Άλλοτε η Γερμανία υποσχόταν ότι ο Ελληνικός Στρατός θα διατηρήσει τα απελευθερωθέντα εδάφη της Βόρειας Ηπείρου, άλλοτε θα έπρεπε να αποσυρθεί στα Ελληνο-Αλβανικά σύνορα. Άλλοτε η Γερμανία ζητούσε να καταλάβει προληπτικά και χωρίς αντίδραση της Ελλάδας τη Βόρεια Ελλάδα με τη Θεσσαλονίκη. Άλλοτε πάλι ζητούσε να εκδιωχθούν από την Ελλάδα οι Βρετανικές Βάσεις. Έτσι δεν υπήρχε κάτι το σταθερόν και σαφές και μάλλον οι απαιτήσεις της Γερμανίας θα ρυθμίζονταν με τις επικρατούσες συνθήκες της στιγμής. Με τέτοιες αόριστες και ασταθείς θέσεις της Γερμανίας αναμενόμενο ήταν κάθε πιθανή διαπραγμάτευση να είχε αρνητικό αποτέλεσμα.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ.
Από τα συμβάντα κατά τη μοναδική σύσκεψη της 15ης Ιανουαρίου 1941, γιατί άλλη με Πρωθυπουργό τον Ι. Μεταξα δεν έγινε, καθόσον απεβίωσε την 29η Ιανουαρίου 1941, διαπιστώθηκε ο στρατηγικός και επιτελικός νους του Ιωάννου Μεταξά. Πράγματι ο Βασιλεύς διόρισε μετά το θάνατο του Μεταξά Πρωθυπουργό τον ευπατρίδη Αλέξανδρο Κορυζή, ακατάλληλο κατά την κρίσιμη εκείνη περίοδο, όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια με την αυτοκτονία του στις 18 Απριλίου 1941. Ο Κορυζής, πειθήνιο όργανο του Βασιλέως και αγνοών στρατιωτικά θέματα, δεν έφερε καμία αντίρρηση στην αποστολή ανεπαρκών Βρετανικών στρατευμάτων για την απόκρουση της αναμενόμενης Γερμανικής επίθεσης. Τα Βρετανικά στρατεύματα προέβαλαν μηδαμηνή αντίσταση, ενώ δημιούργησαν σοβαρά προβλήματα στην σύμπτυξη του Τμήματος Στρατιάς Ηπείρου και στην καθυστέρηση υπογραφής ανακωχής με τα γνωστά προβλήματα. Τα γεγονότα έχουν δώσει αφορμή σε ιστορικούς, ερευνητές και συγγραφείς, χωρίς αποδεικτικά στοιχεία, να ισχυρισθούν ότι πίσω από τον αιφνίδιο θάνατο του Ι. Μεταξά υπήρξε δάκτυλος της Βρετανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών.
ΠΗΓΕΣ.
1. Ημερολόγιο Ιωάννου Μεταξά.
2. Ελληνική Βίβλος 1940-1941 του Υπουργείου Εξωτερικών Ελλάδας 1980.
3. Η Μάχη της Ελλάδος, 1940-1941 του Θ.Φ. Παπακωνσταντίνου.
Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου