ΙΩΑΝΝΗΣ Κ. ΜΠΟΥΓΑΣ (Ioannis Bougas) - Ιστορία 1940-1949
Το Κόστος της Ανταρσίας των κομμουνιστών του 1946-49
Ανθρώπινο και Οικονομικό
Ένα μικρό Απόσπασμα από τον Επίλογο του υπό Έκδοση έργου μου με επίκεντρο τη Θεσσαλία 1940-49.
«Το κόστος της Ανταρσίας ήταν τεράστιο για την Ελλάδα γενικά και τη Θεσσαλία ειδικά. Πρώτα, πρώτα σε ζωές ο ΕΣ και η Χωροφυλακή είχαν 15.969 νεκρούς, 37.557 τραυματίες και 2.001 αγνοούμενους, σύνολο 55.527 άνδρες. Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων που υπέφερε ο «ΔΣΕ» είναι πραγματικά άγνωστος. Στα πεδία των μαχών βρέθηκαν 38.839 νεκροί, 20.128 συνελήφθησαν αιχμάλωτοι και 21.258 λιποτάκτησαν. Από τη Θεσσαλία προέρχονταν πολλές χιλιάδες νεκρών ανταρτών, αφού η Ι Μεραρχία είχε 488 «αξιωματικούς» νεκρούς και ένα μεγάλο ποσοστό από τους 71 νεκρούς «αξιωματικούς» του ΚΑΓΝΕ. Ο αριθμός των τραυματιών ανταρτών είναι άγνωστος γιατί όταν μπορούσαν τους έστελναν σε νοσοκομεία εκτός Ελλάδος, ενώ πολλοί ήσαν μεταξύ των συλληφθέντων και των λιποτακτών. Οι αντάρτες κατά την αποχώρησή τους, τον Αύγουστο του 1949, αλλά και από τον προηγούμενο μήνα, μετέφεραν στην Αλβανία τους τραυματίες από τα «νοσοκομεία» τους στη Δυτική Μακεδονία. Από εκεί με 3–4 αποστολές, κυρίως μέσω πλοίων, αλλά μερικοί και οδικώς, τουλάχιστον 2.000 βαρειά τραυματισμένοι μεταφέρθηκαν στην Πολωνία, στο μυστικό νοσοκομείο «250», που οργανώθηκε ειδικά γι αυτούς στην πόλη Dziwnow, στην παραλία της Βαλτικής». [...]Μετά το τέλος των πολεμικών γεγονότων, το 1951–52, το σύνολον των νεκρών της περιόδου 1945–1950 είχε υπολογισθεί σε 154.000. [...]
«Το οικονομικό κόστος της Ανταρσίας προερχόταν κυρίως από τις καταστροφές δημοσίων υποδομών (οδικών και σιδηροδρομικών γεφυρών, σχολείων, κ.λπ.), ιδιωτικών κτιρίων (οικιών, εργοστασίων, κ.λπ.), και των ζώων που καταναλώθηκαν (αιγοπρόβατα και βοοειδή), σκοτώθηκαν ή εκλάπησαν (άλογα και ημίονοι). Σε ζώα, τη μεγαλύτερη ζημιά την υπέστη η Θεσσαλία. Όταν προστεθούν οι ζημιές από τις απώλειες ωρών εργασίας λόγω υψηλής ανεργίας, από τις καλλιέργειες που δεν έγιναν, τον περιορισμό του εμπορίου, το κόστος συντήρησης των εσωτερικών προσφύγων, ως και οι απώλειες από τη μη πλήρη εκμετάλλευση των πιστώσεων του σχεδίου Μάρσαλ, η συνολική ζημία ανέρχεται κατ’ ελάχιστον σε ένα δισεκατομμύριο δολάρια αγοραστικής αξίας του 1948!
Η λήξη της Ανταρσίας βρήκε τη Θεσσαλία με τις μεγαλύτερες πληγές μετά ίσως από τη Δυτική Μακεδονία. Η κτηνοτροφία της ήταν κατεστραμμένη από το πλιάτσικο των ανταρτών και την αναγκαστική εγκατάλειψη των ορεινών χωριών, αλλά και των απομακρυσμένων πεδινών, για την ασφάλεια των μεγάλων πόλεων. Η γεωργική παραγωγή δεν ήταν σε καλύτερη κατάσταση από την κτηνοτροφία, αλλά ήταν πιό εύκολο να επανακάμψει με την αποκατάσταση της ειρήνης....»