Κυπριακό

 

Ioannis Bougas (ΙΩΑΝΝΗΣ Κ. ΜΠΟΥΓΑΣ)

21-09-2020

ΙΧΝΗΛΑΤΩΝΤΑΣ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ.

ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΠΟ ΝΕΩΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΑΘΕΣΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ.

Η συνέντευξη, που έδωσε στις 22 Σεπτεμβρίου 1958 ο Μακάριος στην Αντιπρόεδρο του Εργατικού Κόμματος της Βρετανίας Μπάρμπαρα Κάσλ, αποτέλεσε έναν σταθμό και έδωσε μια εντελώς νέα κατεύθυνση στο Κυπριακό πρόβλημα. Με τη συνέντευξη αυτή εγκαταλείφθηκε ουσιαστικά η αυτοκυβέρνηση και η αυτοδιάθεση, μέσω των οποίων αργότερα θα επιδιώκετο η ένωση της Κύπρου με τη Μητέρα Ελλάδα, και αναζητήθηκε μια νέα λύση με την ανεξαρτησία. Η λύση της ανεξαρτησίας είχε συζητηθεί τα προηγούμενα χρόνια στη Νέα Υόρκη, στο πλαίσιο της Ενδεκάτης και Δωδεκάτης Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, και είχε τότε απορριφθεί από τον Μακάριο.

Η ιδέα όμως της ανεξαρτησίας φαίνεται ότι είχε εντυπωθεί βαθιά στη σκέψη του φιλόδοξου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και τον απασχολούσε από τότε επίμονα. Στην κατεύθυνση αυτή τον ενεθάρρυνε και η ευμενής απήχηση, που είχε το θέμα της ανεξαρτησίας σε πολλούς ξένους παράγοντες, οι οποίοι, μέσα στο αδιέξοδο του Κυπριακού, έβλεπαν την ανεξαρτησία ως τη λύση εκείνη, που θα επανέφερε την ειρήνη και την ασφάλεια στην Κύπρο και την γαλήνη στην Ανατολική Μεσόγειο.

Ο Μακάριος με τις δηλώσεις του προς την Κασλ επρότεινε μια μεταβατική περίοδο αυτοκυβέρνησης, μετά την οποία η Κύπρος θα ανακηρυσσόταν ανεξάρτητο κράτος, κάτω από την εγγύηση των Ηνωμένων Εθνών, με αποκλεισμό τόσον της ένωσης, όσον και της διχοτόμησης. Το καθεστώς της ανεξαρτησίας δεν θα μπορούσε να μεταβληθεί, είτε προς την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, είτε προς τη διχοτόμηση και τη διπλή ή όχι ένωση, χωρίς την προηγούμενη έγκριση των Ηνωμένων Εθνών.

Είναι γεγονός ότι οι προτάσεις του Μακαρίου έγιναν σε ακατάλληλο χρόνο, τη στιγμή που το Κυπριακό ήταν ήδη εγγεγραμμένο και επρόκειτο να συζητηθεί στη προσεχή Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, και όχι στο κατάλληλο πρόσωπο, γιατί η Μπάρμπαρα Κασλ ανήκε στην αντιπολίτευση. Ο Μακάριος στην ουσία προέβαινε σε μια παραχώρηση στη Βρετανία, πιθανώς φοβούμενος την εφαρμογή του σχεδίου του Πρωθυπουργού Μακμίλλαν, που προέβλεπε τη διχοτόμηση της Κύπρου, λύση που επιδίωκε παρασκηνιακά η Τουρκία.

ΣΧΟΛΙΟ.

Η στροφή του Μακαρίου ήταν τολμηρή και απροσδόκητη. Αιφνιδίασε δε τόσο την Ελληνική Κυβέρνηση, όσο και τους Ελληνοκυπριακούς παράγοντες. Αλλά δεν ήταν η πρώτη και η τελευταία φορά, που ο Μακάριος ενεργούσε, χωρίς να ενημερώνει το Εθνικό Κέντρο, την κυβέρνηση της Ελλάδας. Παροιμιώδεις ήταν οι αιτιάσεις των Ελληνικών κυβερνήσεων <<άλλα αποφασίζουμε από κοινού στην Αθήνα και άλλα πράττετε στην Κύπρο>>. Μήπως και η καταγγελία από τον Μακάριο τον Νοέμβριο του 1963 του Κυπριακού Συντάγματος με τα γεγονότα, που ακολούθησαν, έγινε εν γνώσει της Ελληνικής Κυβέρνησης; Δεν έπρεπε να ζητηθεί και η γνώμη του Γρίβα; Και τότε γιατί συγκροτήθηκε η ΕΟΚΑ και έδρασε; Και τότε γιατί θυσιάσθηκαν στο βωμό της Ελευθερίας τόσα νεαρά παληκάρια; Και ποία η τύχη της Ανεξαρτησίας, που μετά από 3 χρόνια δέχθηκε τα πρώτα πυρά της αντίδρασης των Τουρκοκυπρίων, με τις οδηγίες και κατευθύνσεις της Τουρκίας;