ΟΙ ΣΦΑΓΕΣ ΤΟΥ ΕΑΜ/ΕΛΑΣ ΣΤΟΝ ΦΕΝΕΟ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ!
(Σε συνέχειες από το έργο μου «ΑΘΩΩΝ ΑΙΜΑ, «Ελεύθερος Μωριάς» 1943-44»)
ΜΕΡΟΣ 1ΟΝ: Εισαγωγή στην Περίοδο και τους ανθρώπους των σφαγών στον Φενεό.
Στό τέλος τοῦ 1942, ἡ Κ.Ε. (κεντρική επιτροπή) τοῦ ΚΚΕ ἔστειλε τόν Θεόδωρο Ζέγκο στήν Πελοπόννησο μαζί μέ τόν Κώστα Γαμβέττα. Ὁ Γαμβέττας ἀνέλαβε Γραμματέας τοῦ Πελοποννησιακοῦ Γραφείου τοῦ ΚΚΕ καί ὁ Ζέγ¬κος Γραμματέας τῆς Κομματικῆς Ὀργανώσεως Πατρῶν.
Τόν Γαμβέττα, μετά τή σύλληψή του ἀπό τούς Γερμανούς, τήν παραμονή τῶν Χριστουγέννων τοῦ 1943, τόν ἀντικατέστησε ὁ Ἀχιλλέας Μπλάνας. Τό καλοκαίρι τοῦ 1943 ὁ Ζέγκος διορίστηκε Περιφερειακός Ἀντιπρόσωπος τοῦ Πελοποννησιακοῦ Γραφείου τοῦ ΚΚΕ στήν Ἀργολιδοκορινθία. Ὁ ταγματάρχης Μανώλης Βαζαῖος, στά ἀπομνημονεύ¬ματά του γράφει ὅτι τόν Σεπτέμβριο τοῦ 1943, ὅταν ἀπεφάσισε νά προσχωρήσει στόν ΕΛΑΣ καί συναντήθηκε μέ τό Ἀρχηγεῖο Κορινθίας στό χωριό Γκούρα, ὑπῆρχε καί «εἰς ἰδιώτης ὑπό τό ψευδώνυμον Τριαντάφυλλος ἤ Στάθης». Πολύ σύντομα ὁ Βαζαῖος θά διαπιστώσει ὅτι αὐτός δέν ἦταν ὁ ὁποιοσδήποτε ἰδιώτης, ἀλλά κάποιος μέ ἐξουσία πολύ πάνω ἀπό τή δική του καί μέ δύναμη ἀπεριόριστη, παρά τό γεγονός ὅτι αὐτός ἦταν ὁ διοικητής τοῦ 6ου συντάγματος τοῦ ΕΛΑΣ.
Οἱ ἐντολές καί οἱ ἐπιθυμίες του ὡς Περιφερειακοῦ, ἐπεβλήθησαν ἀπόλυτα στούς τοπικούς ἡγέτες τοῦ ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΚΚΕ καί ἔγιναν ὁ ὑπέρτατος νόμος στήν Ἀργολιδοκορινθία. Οἱ δυό Νομαρχιακοί Γραμματεῖς, ὁ Ἀνδρέας Φρούσιος (Γραβιᾶς) γιά τήν Ἀργολίδα καί ὁ Χρῆστος Ἀντωνίου (Σωκράτης) γιά την Κοριν-θία, ἦταν ὑφιστάμενοι τοῦ Ζέγκου καί ἐκτελοῦσαν τίς ἐντολές του. Φυσικά, ὁ Ζέγκος συχνά τούς ἀγνοοῦσε τελείως, ἐπικοινωνώντας ἀπ᾽ εὐθείας μέ τίς Ἐπιτροπές Ἐπαρχιῶν, Τομέων (Δήμων) καί χωριῶν.
Τό ΕΑΜ συντάσσει λίστες «ἀντιδραστικῶν».
Μέσω τῶν Ἐπαρχιακῶν Ἐπιτροπῶν τοῦ ΕΑΜ, ὁ Ζέγκος ζήτησε ἀπό τούς ὑπεύθυνους κάθε χωριοῦ νά παραδώσουν στά ἀνώτερα ὄργανα -Ἐπιτροπή Τομέα, Ἐπαρχίας, κ.λπ.- καταστάσεις τῶν «ἀντιδραστικῶν» στήν περιοχή δικαιοδοσίας τους. Ἡ ἐγκληματική αὐτή ἐντολή τοῦ Ζέγκου, ἐπέτρεψε σέ διάφορα μέλη τῶν ἐπιτροπῶν τοῦ ΕΑΜ, σέ ὅλα τά ἐπίπεδα, νά προσθέσουν στόν κατάλογο προσωπικούς ἐχθρούς τους ἤ νά ἀντικαταστήσουν φίλους τους μέ ἀνυποψίαστους συγχωριανούς τους γιά νά συμπληρωθοῦν οἱ ἀριθμοί. Αὐτά μποροῦσαν νά γίνουν εἴτε κατά τήν ἀρ¬χική σύ¬νταξη τῶν καταστάσεων, ἤ στά ἀνώτερα ἐπίπεδα στά ὁποῖα προωθοῦνταν οἱ καταστάσεις γιά ἐπικύρωση.
Ὁ Δημήτρης Μπαλαφούτας ἀπό τό χωριό Στιμάγκα μαρ¬τυρεῖ: «...ἐγώ ἤμουν Γραμματέας τοῦ ΚΚΕ τοῦ χωριοῦ μου ὅταν ἤρθανε ἀρχές Ἰουνίου (σ.σ. ἐννοεῖ τό 1944) ὁ Φώτης μέ τόν Πάνο, τά δυό ἀδέλφια Τριμάκια καί δώσανε μιά κατάσταση ἀπό 19 ἄτομα (σ.σ. Ὁ Φώτης Τρίμης ἦταν ὁ ὑπεύθυνος τοῦ ΕΑΜ τῆς Κοινότητος Ἑλληνοχωρίου ἀπό τίς 2 Ἰουνίου 1943 καί ὁ ἀδελφός του Πάνος ὁ Γραμματέας ΚΚΕ τοῦ χωριοῦ). Λέω στόν Φώ¬τη, ἐγώ στή διαταγή πού μᾶς ἔστειλε ἡ Κεντρική Διοίκηση τῆς Πελοποννήσου ἀπάντη-σα ὅτι στό χωριό μου δέν ὑπάρχει ἀντιδραστικός. Αὐτό κάνε κι ἐσύ. Μήν ἀφήνεις τήν κατάσταση, γιατί ὑπάρ¬χει περίπτωση κάποια μέρα νά τούς ἐκτελέσουν, ἀλλά ἐκεῖνος μοῦ ἀπάντη¬σε: Καί!».
Ὅταν ὁ Δ. Μπαλαφούτας ὁμιλεῖ γιά Κεντρική Διοίκηση Πελοποννήσου, σίγουρα ἐννοεῖ τόν τοπικό ἀντιπρόσωπο τοῦ Πελοποννησιακοῦ Γραφεῖου, δηλαδή τόν Θεόδωρο Ζέγκο. Τό ἐρώτημα εἶναι πόσοι ὑπεύθυνοί τοῦ ΕΑΜ/ΚΚΕ ἀπήντησαν ὅπως ὁ Μπα¬λαφούτας καί πόσοι ὅπως ὁ Φώτης Τρίμης; Μέ τήν ἀπειλή πού κρεμόταν πάνω ἀπό ὅποιον δέν ἀκολουθοῦσε τυφλά τίς ἐντολές τοῦ Ζέγκου, φαίνεται ὅτι πολλοί «ὑπεύθυνοι» τοῦ ΕΑΜ στήν Ἀργολίδο-Κορινθία φέρθηκαν σάν τόν Τρίμη.
Τή διαδικασία τῆς ἐπιλογῆς τῶν θυμάτων ἀπό τούς «ὑπεύθυνους» τοῦ ΕΑΜ, περιέγραψε καί ἕνας ἀπό τούς ἐκτελεστές τῆς ΟΠΛΑ Κορινθίας: «...Γιά τή σύλληψη τῶν κατοίκων τά Κομμματικά Γραφεῖα τῶν χωριῶν ἔδιναν στόν Ὄθωνα Τζανέλο κατάσταση νά συλληφθοῦν. [...] Γιά τή σύλληψη τοῦ οἱουδήποτε ἔπρεπε νά ἀποφασίσει τό Κομματικό Γραφεῖο τοῦ χωριοῦ του. Οἱ ἀποτελοῦντες τό γραφεῖο τό Κομματικό συγκέντρωναν τά στοιχεῖα καί τά ἔδιναν στό Γραμματέα τῆς Ἀχτίδας. Σέ περίπτωση διαφωνίας ὁ Γραμματέας ἔδινε τίς γενικές κατευθύνσεις τῶν συλλήψεων καί ἐκτελέσεων. [...] Τό κομμμουνιστικό Κόμμα εἶχε ὡς ἀντιπρόσωπο τόν Γραμματέα τοῦ Πελοποννησιακοῦ Γραφείου Στάθη ἤ Τριαντάφυλλο, (Ζέγκο Θόδωρο ἀπό Θεσσαλία), πού παρέμενε στά Καλύβια στό σπίτι τῆς Βενετσιάνας Καψομαλούκη καί ἔλεγχε ὅλη τή περιφέρεια Κορινθίας...».
Ἐδῶ ὅμως γεννᾶται ἡ ἀπορία: «τί πρόδωσαν ὅλοι αὐτοί οἱ χωριάτες τῆς Ἀργολιδοκορινθίας, σέ ποιόν καί γιά πιό θέμα;». Ἀκόμη χειρότερο ὅμως εἶναι αὐτό πού προκύπτει ἀπό πολλές πηγές. Ὅτι, γιά τόν Ζέγκο ἕνα 5-10% τῶν κατοίκων κάθε χωριοῦ ἔπρεπε ἀπαραιτήτως νά προσδιορισθοῦν ὡς «ἀντί-δραση καί προδότες καί νά χαλασθοῦν»! Ὁ ἀντάρτης τοῦ ΕΛΑΣ Μῆτσος Ρήγας ἀπό τό Λουτράκι λέει: «Ὁ Στάθης, ψηλός, ἀδύνατος μοῦ ἔκανε κακή ἐντύπωση σέ μία σύσκεψη, πού εἶπε: «Θά πρέπει νά χτυπήσουμε τήν ἀντίδραση. Ἕνα 10% τουλάχιστον σέ κάθε χωριό πρέπει νά χτυπηθεῖ».
Γιά τήν ἔκταση τῆς αὐθαιρεσίας καί τῆς βίας πού ἐξαπέλυσε ὁ Ζέγκος, μιά ἐσωτερική ἔκθεση πρός τό Πολιτικό Γραφεῖο τοῦ KKE, τήν ὁποίαν ὑπέβαλε στίς 15 Μαρτίου τοῦ 1946 ἕνα κομματικό στέλεχος (ἡ ἔκθεση βρίσκεται στό ἀρχεῖο τοῦ KKE, στά ΑΣΚΙ[Φ=24/2/102].) λέει: «...Ἄλλη ὑπόθεση... εἶναι οἱ ἐκτελέσεις τῆς Ἀρ-γολιδοκορινθίας. Ὁ γραμματέας τῆς Π.E. Κορίνθου δηλώνει ὑπεύθυνα... ὅτι ἀπ᾽ τή μελέτη πού ἔχει κάνει μέχρι τώρα, διαπιστώνει ὅτι ἔγιναν πάνου ἀπό 1.200 ἐκτελέσεις ἀνθρώπων, πού ἐμεῖς σήμερα δέν μποροῦμε μέ κανένα στοιχεῖο νά δικαιολογήσουμε. Ἐκτελέστηκε γραμματέας K.Ο. χωριοῦ, γιατί ὑποστήριζε μέ ἐπιμονή πώς στό χωριό του δέν ἔχει ἀντίδραση γιά κόψιμο, ἡ ὁποία κατά τόν Σέγγο (sic) ἔπρεπε ἀπαραίτητα νά ὑπάρχει σέ ποσοστό 10-15% σέ ὅλο τό χωριό». Ἴσως ὅμως αἱ ὑπερβασίαι νά εἶναι πο-λυπληθέστεραι εἰς τήν περιοχήν τῆς Ἀργολιδοκορινθίας καί Ναυπλίας. Τοῦτο ἀποδοτέον εἰς δυό λόγους. 1) Εἰς τό γεγονός ὅτι ἐκ τῆς περιοχῆς ταύτης κατάγονται αἱ περισσότεραι οἰκογένειαι τῶν κορυ¬φαίων Πολιτικῶν τῆς Ἑλλάδος καί ἡ ἀντίδρασις πρός τόν κομμουνιστικόν τρόπον διοικήσεως, ὡς ἐκ τούτου, ἦτο πολύ μεγαλυτέρα. 2) Οἱ τό ὅ,τι οἱ κορυφαῖοι κομμουνισταί τῆς περιοχῆς, ὄντες κατά τό πλεῖστον ἀρριβισταί, δέν εἶχον τό θάρρος νά συγκρατήσουν τόν δικτατορίσκον Στάθην ἀπό τόν ἐκτραχηλισμόν τῶν σαδιστικῶν του ἐξτρεμιστικῶν ἐνεργειῶν». (σ.σ. ἡ ὀρθογραφία εἶναι τοῦ πρωτοτύπου).
Ὁ Κ. Παπακωνσταντίνου (Μπελάς) περιγράφει τή δράση τοῦ Ζέγκου ὡς ἑξῆς:
«...Στό νομό Κορινθίας ἕνας κάποιος ὀνόματι Τρια¬ντάφυλλος (Σταθης) ἀντιπρόσωπος τοῦ γραφείου περιοχῆς, μπῆκε ἐπικεφαλῆς δυό ὁμάδων τῆς ΟΠΛΑ καί ἔδωσε ἐντολές ὅτι πρέπει νά ἐκτελεσθεῖ τουλάχιστον ἕνας ἀπό κάθε χωριό καί ἄν δέν μποροῦν νά βροῦν ἄλλον πού νά κατηγορήσουν γιά πράχτορα, ἄς βροῦν μέσα στό γραφεῖο τοῦ ΕΑΜ καί τοῦ κόμματος. Τό τί ἔγινε δέν περιγράφεται. Ὅπου πλησίαζε ὁ Τριαντάφυλλος ἐγκατέλειπαν τά χωριά τά γραφεῖα τοῦ ΕΑΜ καί τοῦ κόμματος, ὅταν ἔφτανε ὁ Τριαντάφυλλος στήν ἕδρα τῆς ἀχτιδικῆς ἐπιτροπῆς δέν εὕρισκε κανένα μέλος τῆς ἀχτιδικῆς ἐπιτροπῆς ἔλειπαν ὅλοι μέ διάφορα προσχήματα...».
Ὁ Γεώργιος Δερβεντζῆς (Βελισσάριος), διμοιρίτης τοῦ 6ου συντάγματος Κορινθίας τοῦ ΕΛΑΣ, ὁ ὁποῖος ἐνῶ ὅταν περιγράφει τή δική του δράση δέν λέει τίποτε γιά τά ἐγκλήματα τοῦ ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΟΠΛΑ/ΚΚΕ, μόνο κάτι γιά πλιάτσικο πού τό ἔκαναν μερικοί «ὑπεύθυνοι» «λόγω βλακείας», στό κείμενο πού ἀκολουθεῖ ἀφήνει νά ἐννοηθοῦν πολλά γιά τόν Ζέγκο καί τή δράση του, ὡς καί γιά τούς κατόχους τῆς ἐξουσίας στήν Ἀργολιδοκορινθία:
«...Στή Διοίκηση τοῦ Συντάγματος καί μέχρι τήν ταξιαρχία, εἶχαν φτάσει πληροφορίες πού κάθε ἄλλο παρά κολακευτικές γιά τό κίνημα ἦσαν. (σ.σ. Δυστυχῶς ὁ Δερβεντζῆς δέν μᾶς λέει ποιές ἦταν αὐτές οἱ μή κολακευτικές πληροφορίες). Τότε ὁ Διοικητής τοῦ Συντάγ/τος Ἐμμανουήλ Βαζαῖος κάλεσε τόν ταγματάρχη Βασίλειο Χαλκιά καί τοῦ ἀνέθεσε τήν ὀργάνωση καί λειτουργία τῶν ἀνταρτοδικείων. Ταυτόχρονα ἡ Νομαρ-χιακή Ἐπιτροπή (Ν.Ε.) τοῦ ΕΑΜ συνεδρίασε στό Μπούζι καί ἐξουσιοδότησε τόν Κώστα Μακρῆ, δικηγόρο ἀπό τή Γονοῦσα (Λιόπεση), νά συνεργαστεῖ μέ τόν Χαλκιά. [...] Τόν λόγο θά τόν ἔχει Εἰδική Ἐπιτροπή πού θά ὁριστεῖ ἀπό τή Ν.Ε. τοῦ ΕΑΜ. Τέλος, ὅλες οἱ ὑποθέσεις πού θά πρέπει νά δικαστοῦν, θά δικαστοῦν ἀπό Μεταβατικά Δικαστήρια, πού θά συνεδριάσουν ἐκ περιτροπῆς σέ ὁρισμένα χωριά.
Ἦταν μιά πολύ σωστή ἰδέα, πού παρά πολλά θά πρόσφερε στό κίνημα καί στόν λαό, ἄν δέν τήν καταργοῦσε ὁ Στάθης, ὁ διαβόητος καί μανιακός αὐτός ἄνθρωπος, πού ἡ κακή μοίρα τοῦ κινήματος τόν ἔφερε στήν Κορινθία.
Δέν πρόλαβε ὁ Χαλκιάς νά ὀργανώσει τά ἀνταρτοδικεῖα καί μετά δυό-τρεῖς συνεδριάσεις καταργήθηκαν, μέ ἐντολή τοῦ Στάθη. Γιά νά ἐπακολουθήσει ὅτι ἐπηκολούθησε καί πού εἶναι γνωστό πόσο στοίχισε στήν πορεία τοῦ κινήματος ἀλλά καί μέχρι σήμερα ἀκόμα. Ἦταν καί αὐτό ἕνα ἀπό τά «λάθη» καί πάει λέγοντας...».
Ὅμως καί ἐδῶ ὁ συγ¬γραφέας κ. Δερβεντζῆς δέν μᾶς διαφω¬τίζει καθόλου σχετικά μέ τό τί ἐπακολούθησε! Σημειώνουμε δέ μέ νόη¬μα, ὅτι λυπᾶται ὄχι γιά τά ἀθῶα θύματα τοῦ Στάθη καί τοῦ ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ΟΠΛΑ/ΚΚΕ, ἀλλά γιά τό «πόσο στοίχισε στήν πορεία τοῦ κινήματος»! Τελευταία παρατήρηση, εἶναι σχετικά μέ τή λέξη «κίνημα». Κίνημα λοιπόν ἦταν αὐτό πού ἔκανε τό ΕΑΜ/ ΕΛΑΣ/ΚΚΕ καί ὄχι Ἀντίσταση! Νά πού μερικοί, ἴσως ἄθελά τους, λένε καί γράφουν τήν ἀλήθεια!
Ἕνα ἄλλο στοιχεῖο πού χρήζει σχολιασμοῦ εἶναι τό ἑξῆς. Τά ἀποδιδόμενα στόν ταγματάρχη Βαζαῖο -γιά τήν ὀργάνωση Ἀνταρτοδικείων καί τήν ἀνάθεση εἰδικῶν ἀποστολῶν στόν Γ. Δερβεντζῆ (καπετάν Βελισσάριο) δέν ἀνταποκρίνονται στήν πραγματικότητα. Αὐτές οἱ ἁρμοδιότητες ἀνῆκαν στόν Πολιτικό Ὑπεύθυνο (δικηγόρο Κορίνθου, Εὐάγγελο Λέκκα - Νικήτα) καί τόν Καπετάνιο (Δημήτριο Γλυκοφρύδη - Μενέλαο) τοῦ συντάγμα¬τος.
Ὁ ταγματάρχης Βαζαῖος, ὡς Διοκητής, ἦταν ἁρμόδιος μόνο γιά τήν ἐκτέλεση στρατιωτικῶν ἐπιχειρήσεων (οἱ ὁποῖες ἐπίσης ἀποφασίζονταν ἀπό τόν Καπετάνιο!). Ὁ ταγματάρχης Ἐμμανουήλ Βαζαῖος, ὁ ὁποῖος ἀπό ἐπικεφαλῆς Πατριωτικῆς Ὀργάνωσης Ἀντίστασης κατέληξε στρατιωτικός διοικητής τοῦ 6ου συντάγματος Κορινθίας τοῦ ΕΛΑΣ, περιγράφει ὡς ἑξῆς τή δράση τοῦ Ζέγκου (Στάθη) καί τούς στόχους του: «..Ἀφοῦ πλέον ἐπεβλήθει τό ΕΑΜ διά τοῦ ΕΛΑΣ σέ ὁλόκληρον τήν Πε-λοπόννησον [...] καί οἱ κάτοικοι τῶν χωρίων εὐχαρίστως καί μέ ἐνθουσιασμό ἔδιδον ὅ,τι εἶχον γιά νά βοηθήσουν τόν ἀγώνα, παρά τήν ἀντίδρασιν τῶν προκρίτων καί τῶν μεγαλοκτηματιῶν καί ὁρισμένων ἐπιστημόνων τῶν χωρίων, εἰς τούς ὁποίους οὐδόλως ἤρεσεν ὁ κομμουνιστικός τρόπος διοικήσεως. Ἐναντίον λοιπόν αὐτῶν τῶν τελευταίων ἐστράφη ἡ σαδιστική μανία κατάδιώξεως τοῦ Στάθη εὐθύς ἐξ ἀρχῆς.[...]
Ἡ κατάστασις αὐτή ἔδιδεν τό δικαίωμα εἰς τόν Στάθην νά διατάσση ἀθρόας συλλήψεις ἀτόμων τά ὁποῖα ἐβασανί¬ζοντο καί τινά μάλιστα ἐξετελοῦντο. Ἡμέραν τινάν ἐπληροφορήθην ὅτι ὁ Στάθης προτίθεται νά ἐκτελέσει ἐν ποσοστόν 5-10% ἐκ τῶν κατοίκων ἑκάστου χωρίου (φυσικά ἐκ τῶν προκρίτων), διά νά ἐξουδετερώσει τήν παρουσιαζομένην ἀντίδρασιν. Μετά δυό ἡμέρας τόν συναντῶ καί τοῦ δηλῶ ἀπεριφράστως ὅτι εἰς ἐνδεχομένην ἐγκληματικήν του ταύτην ἐνέργειαν θά μέ εὕρη ἀντιμέτωπον. Οὗτος ἐξαγριωθείς, μοῦ λέγει: «Συναγωνιστή ἀρχηγέ, φύλαξε τό κεφάλι σου καί μήν ἀναμειγνύ¬εσαι εἰς ἀλλότρια καθήκοντα».
Τό «...τινά μάλιστα ἐξετελοῦντο» πού γράφει ὁ Βαζαῖος εἶναι ἕνας ὑπερβολικός ὑποβιβασμός τοῦ μεγέθους τοῦ ἐγκλήματος, γιατί τά θύματα στήν περιοχή δράσης τοῦ 6ου συντάγματος ὑπερέβαιναν κατά πολύ τά χίλια, μεταξύ τῶν οποίων ἦταν καί γυναίκες καί παιδιά! [...]
Ἡ συνήθης διαδικασία τῶν σφαγῶν ἦταν ἡ ἀκόλουθη. Οἱ ὑπεύθυνοι Τομέων (δηλαδή Δήμων) τοῦ ΕΑΜ παρέδιναν στούς ἐπικεφαλῆς τῆς ΟΠΛΑ τίς ἐπικυρωμένες ἀπό τίς Ἐπαρχιακές καί Νομαρχιακές Ἐπιτροπές καταστάσεις τῶν ἀτόμων πρός σύλληψη καί τούς ἔλεγαν σέ πιό Στρατόπεδο ἤ χωριό θά τούς μετέφεραν. Ὁ ἐπικεφαλῆς τῆς ΟΠΛΑ, ἀπεφάσιζε πιό κλιμάκιο τῆς ΟΠΛΑ θά ἔκανε τή σύλληψη καί τή μεταφορά τῶν ὑποψηφίων θυμάτων, ὥστε νά μήν ἀναγνωριστοῦν ἀπό τούς συγγενεῖς τους. Αὐτοί πού τελικά ἔκαναν τίς συλλήψεις, ἔλεγαν πάντα στά θύματα: «δέν εἶναι τίποτε, μιά μικρή ἀνάκριση θά σᾶς κάνουν καί θά φύγετε». Ἐλάχιστοι κρατούμενοι «ἀνακρίνονταν» πραγματικά. Συνήθως ἀντί γιά ἀνάκριση οἱ κατηγορούμενοι βασανίζονταν μέχρι νά «ὁμολογήσουν» ὅποια κατηγορία τούς εἶχε προσάψει τό ΕΑΜ, ἤ νά δεχθοῦν νά καταγγείλουν κάποιον ἀθῶο συμπατριώτη τους ὡς «ἀντίδραση» ἤ προδότη.
Ὅταν πλησίαζε ἡ ὥρα τῶν συλλήψεων, ἀπόπειρα λιβανίσματος τῶν ὑπευθύνων ἤ προσφορά συμμετοχῆς στόν ΕΛΑΣ ἤ σέ ἄλλη ὀργάνωση τοῦ ΚΚΕ, ἀπερρίπτετο χωρίς συζήτηση καί δέν βοηθοῦσε τό ὑποψήφιο θῦμα. Μόνο παρέμβαση φίλου ἤ συγγενοῦς μέ θέση ἤ πρόσβαση σέ ἡγετική ὁμάδα τοῦ ΕΑΜ/ΕΛΑΣ/ ΟΠΛΑ/ΚΚΕ μποροῦσε νά γλυτώσει κάποιον πού τό ὄνομά του ἦταν σέ λίστα πρός ἐκτέλεση. Παρόμοιες παρεμβάσεις ἦταν λίγες, γιατί ἡ τρομοκρατία ἐπηρέαζε ὅλους, ἀκόμη καί τούς «ὑπεύ¬θυνους» τοῦ ΕΑΜ/ΚΚΕ, ὥστε ἀπέφευγαν τή διάσωση ἀθώων θυμάτων. [...]
Ἡ τελευταία πράξη τοῦ δράματος γιά τά θύματα ἄρχιζε μέ τήν παραλαβή τους ἀπό τήν τελευταία φύλακή τους, μέ τά χέρια τους δεμένα μέ σχοινί, σύρμα ἤ καλώδιο, λόγω ἔλλειψης χειροπέ¬δων καί τή μεταφορά τους στόν τόπο τῆς ἐκτέλεσης. Οἱ σφαγές συνήθως γίνονταν νωρίς τά χαράματα. Μόνο σέ ἐξαιρετικές περι¬πτώσεις οἱ ἐκτελέσεις γίνονταν λίγο πρίν βραδυάσει. Στούς κρα¬τούμενους, οἱ σφαγεῖς τῆς ΟΠΛΑ πάντα ἔλεγαν ὅτι τούς με¬ταφέρουν σέ «ἀνώτερη Ἐπιτροπή γιά μιά ἀκόμη τυπική ἀνάκριση πρίν ἐλευθερωθοῦν». Ὅταν ἔφθαναν στόν τόπο τοῦ μαρτυρίου, γινόταν ἡ ἐκτέλεση τῶν θυμάτων διαδοχικά, κατά κανόνα μέ μα¬χαίρι, ἀπό τούς εἰδικευμένους σφαγεῖς τῆς ΟΠΛΑ. [...]
Μέχρι τήν Συνάντηση τῆς Στρέζοβας, τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1944, ἐκτελοῦνταν ἄνθρωποι ἀτομικά ἤ τό πολύ 2-3 μαζί. Ἀπό τόν Μάϊο τοῦ 1944 ἄρχισαν νά γίνονται μαζικές ἐκτελέσεις. Μέχρι καί 30 ἄνθρωποι ὁδηγοῦντο μαζί στόν τόπο τῆς σφαγῆς καί περίμεναν τή σειρά τους, συχνά σέ ἀπόσταση τέτοια ὥστε νά βλέπουν ἤ νά ἀκούουν τή σφαγή τῶν συγκρατουμένων τους! Ὅλα τά Στρατόπεδα Κρατουμένων εἶχαν μόνιμους, «οἰκότροφους» σφαγεῖς. Ὅταν ἐπρόκειτο νά ἐκτελεστοῦν μεγάλες ὁμάδες τούς βοηθοῦσαν καί «ἐπικουρικοί» σφαγεῖς πού ἔφθαναν ἀπό γειτονικές ὁμάδες τῆς ΟΠΛΑ ἤ ἀπό τόν ΕΛΑΣ.
Γιά μαζικές σφαγές μεγάλων ὁμά¬δων, τό κλιμάκιο τῆς ΟΠΛΑ πού ἐκτελοῦσε τή σφαγή ἀποτελεῖτο τουλάχιστον ἀπό 7 ἄτομα. Οἱ τρεῖς ἐξ αὐτῶν ἔσφαζαν. Δυό μετέφεραν ἕναν-ἕναν ἤ δυό-δυό τούς κρατούμενους στούς σφαγεῖς καί δυό ἀκόμη φρουροῦσαν τούς ὑπόλοιπους κρατούμενους, πού συνήθως περίμεναν τή σειρά τους λίγα μετρα μακριά ἀπό τόν τόπο τῆς σφαγῆς.
(Συνεχίζεται)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου