ΙΩΑΝΝΗΣ Κ. ΜΠΟΥΓΑΣ (Ioannis Bougas) - Ιστορία 1940-1949
ΨΗΦΙΔΕΣ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΔΙΧΑΣΜΟΥ.
ΠΡΟΤΑΣΗ Ε. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΓΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΣΤΗ ΒΟΥΛΓΑΡΊΑ.
ΓΕΝΙΚΑ.
Στις 28 Ιουλίου 1914 η Αυστρία κήρυξε τον πόλεμο κατά της Σερβίας, λόγω της δολοφονίας στο Σεράγεβο του Αρχιδούκα Φραγκίσκου Φερδινάνδου της Αυστρο-Ουγγαρίας από τον Σερβοβόσνιο Γκαβρίλο Πρίντσιπ, ο οποίος στη συνέχεια μετατρέπηκε στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με αντιμαχόμενες χώρες από τη μία πλευρά την ΑΝΤΑΝΤ, δηλαδή τις Βρετανία, Γαλλία, Ρωσία και αργότερο την Ιταλία, και από την άλλη πλευρά τις Κεντρικές Αυτοκρατορίες, δηλαδή τη Γερμανία και την Αυστρο-Ουγγαρία. Οι εμπόλεμες χώρες επεδίωξαν από την αρχή την προσχώρηση προς αυτές της Ελλάδας, της Βουλγαρίας και της Τουρκίας για τους δικούς τους λόγους. Κατά τους πρώτους μήνες η συγκεχυμένη και ασαφής κατάσταση της διεξαγωγής των επιχειρήσεων επηρέαζε σημαντικά την απόφαση προσχώρησής των στην μια ή στην άλλη πλευρά των εμπολέμων συνασπισμών.
ΕΚΠΕΦΡΑΣΜΕΝΕΣ ΘΕΣΕΙΣ-ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΓΙΑ ΠΡΟΣΧΏΡΗΣΗ.
Στην Ελλάδα με την κήρυξη του πολέμου άρχισαν να διαμορφώνονται δύο διαφορετικές θέσεις-απόψεις ως προς την σκοπιμότητα ή μη της συμμετοχής στον πόλεμο. Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος και το Γενικό Επιτελείο Στρατού, εκτιμώντας ότι η έκβαση του πολέμου ήταν αβέβαιη και ως εκ τούτου η νίκη της ΑΝΤΑΝΤ δεν ήταν σίγουρη, είχαν ταχθεί στο αρχικό στάδιο υπέρ της αυστηρής ουδετερότητας και αργότερα να αποφασισθεί η είσοδος ή όχι στο πλευρό της ΑΝΤΑΝΤ, ανάλογα με την εξέλιξη των επιχειρήσεων, και ο Πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, προτού ακόμα αποσαφηνισθεί η κατάσταση είχε ταχθεί υπέρ της άμεσης συμμετοχής στον πόλεμο στο πλευρό της ΑΝΤΑΝΤ, επειδή εκτιμούσε νίκη της ΑΝΤΑΝΤ και έτσι η Ελλάδα θα αποκτούσε εδαφικά οφέλη.
Η τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία(Τουρκία) προσχώρησε τον Οκτώβριο του 1914 στο πλευρό των Κεντρικών Αυτοκρατοριών, ενώ η Βουλγαρία συζητούσε μ΄αυτές για την είσοδο της στον πόλεμο. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος βλέποντας τις ενέργειες των γειτονικών χωρών με τις οποίες η Ελλάδα είχε αντίθετες εδαφικές επιδιώξεις στην περιοχή και ανησυχώντας, υπέβαλε την 11η Ιανουαρίου 1915 στον Βασιλέα Κωνσταντίνο λεπτομερές μνημόνιο με τις απόψεις του, στο οποίο μεταξύ των άλλων αναγράφονται:
<<...Δεν θα εδίσταζα, όσον οδυνηρά και αν είναι η εγχείρησις, να συμβουλεύσω την θυσίαν της Καβάλας, όπως διασωθή ο εν Τουρκία Ελληνισμός και ασφαλισθή η δημιουργία αληθούς Μεγάλης Ελλάδος, περιλαμβανούσης πάσας σχεδόν τας χώρας εις τας οποίας ο Ελληνισμός έδρασε κατά την μακραίωνα αυτού ιστορίαν.
Η θυσία όμως αυτή θα εγένετο ουχί απλώς ως τίμημα της εξασφαλίσεως της ουδετερότητος της Βουλγαρίας, αλλ΄ως αντάλλαγμα της ενεργού συμμετοχής αυτής εις τον πόλεμον μετά των λοιπών συμμάχων.
Εάν η γνώμη μου αύτη εγίνετο δεκτή, θα έπρεπε δια της παρεμβάσεως των Δυνάμεων της Τριπλής Συνεννοήσεως να ασφαλισθή ότι η Βουλγαρία θα ανελάμβανε να εξαγοράση τας περιουσίας πάντων εκείνων των κατοίκων του παραχωρηθησομένου αυτή τμήματος, όσοι θα ήθελον να μεταναστεύσουν εντός των ορίων της Ελλάδος. Συγχρόνως θα συνεφωνείτο ότι θα αντηλάσσοντο οι Ελληνικοί πληθυσμοί οι κατοικούντες εντός των ορίων της Βουλγαρίας προς τους Βουλγαρικούς πληθυσμούς εντός των ορίων της Ελλάδος, εξαγοραζομένων των περιουσιών των δύο κρατών αμοιβαίως...>>(Σελιδες 153-154 από τα Απομνημονεύματα του Βενιζελικού Στρατηγού Αλεξάνδρου Μαζαράκη-Αινιάν).
Την 17η Ιανουαρίου 1915 ο Βενιζέλος υπέβαλε νέο υπόμνημα στον Βασιλέα, στο οποίο μεταξύ των άλλων αναγράφονται:
<<...Η παραχώρησις της Καβάλας είναι βεβαίως θυσία οδυνηροτάτη, αισθάνομαι δε αίσθημα βαθυτάτου ψυχικού άλγους, εισηγούμενος αυτήν. Αλλά δεν διστάζω να την προτείνω ευθύς ως λάβω υπ΄όψιν τίνα εθνικά ανταλλάγματα πρόκειται να εξασφαλισθούν δια της θυσίας ταύτης. Έχω το αίσθημα ότι αι παραχωρήσεις εν Μικρά Ασία, ων εισηγητής εγένετο ο Εντουάρτ Γκρέυ(σημ. συντάκτου Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών), δύνανται, αν μάλιστα υποβληθώμεν εις θυσίας προς την Βουλγαρίαν, να λάβουν έκτασιν τοιαύτην, ώστε εις την εκ των νικηφόρων πολέμων προελθούσαν διπλήν Ελλάδα, να προστεθή άλλη μία, εξ ίσου μεγάλη και όχι βέβαια ολιγώτερον πλουσία Ελλάς...>>(Σελίδα 156 από τα Απομνημονεύματα του Βενιζελικού Στρατηγού Αλεξάνδρου Μαζαράκη-Αινιάν).
ΣΧΟΛΙΟ
Με την πρόταση αυτή θυσιαζόταν μια Ελληνικότατη περιοχή της Μακεδονίας, η Ανατολική Μακεδονία, με πληθυσμιακή υπεροχή των Ελλήνων, και ασφαλώς θυσιαζόταν μαζί της τόσον η Ανατολική Θράκη, όσον και η Δυτική(σημερινή Ελληνική)Θράκη. Γιατί δεν νοείται η Θράκη στην Ελλάδα, χωρίς την Ανατολική Μακεδονία. Και όλη αυτή η θυσία για να κερδίσει η Ελλάδα τη Δυτική Μικρά Ασία, την περιοχή της Σμύρνης, όπου δεν κυριαρχεί το Ελληνικό στοιχείο, γιαυτό και δεν παρεχωρείτο άμεσα με τη Συνθήκη των Σεβρών, αλλά μετά από Ελληνική Διοίκηση υπό τον Σουλτάνο για 5 χρόνια και κατόπιν δημοψηφίσματος, δηλαδή κάτω από αβέβαιες προϋποθέσεις. Φυσικά εξαιρείτο η περιοχή του απομεμωνομένου και απομακρυσμένου Πόντου, για την οποία συνεζητείτο η ίδρυση Ομόσπονδου Κράτους με την Αρμενία. Και όλα αυτά με αμφίβολες προτάσεις των Συμμάχων, που, όπως αποδεικνύεται διαχρονικά, την επαύριον της λήξης των πολέμων λησμονούνται. Όπως μέχρι τότε παραχώρηση της Δυτικής Θράκης στη Βουλγαρία με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου και της Βόρειας Ηπείρου στην Αλβανία, παρότι απελευθερώθησαν από τον Ελληνικό Στρατό, κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους.
ΠΗΓΕΣ.
1. Επίτομη ιστορία του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού.
2. Απομνημονεύματα του Στρατηγού Αλεξάνδρου Μαζαράκη-Αινιάν.
Αντιστράτηγος ε.α. Κωνσταντίνος Πατιαλιάκας.
ΣΗΜΕΊΩΣΗ: Ο Στρατηγός Αλέξανδρος Μαζαράκης-Αινιάν υπήρξε από τους πλέον πιστούς, αφοσιωμένους και ένθερμους Βενιζελικούς Αξιωματικούς. Συμμετείχε μάλιστα ως Σύμβουλος του Ελ. Βενιζέλου στις δύσκολες και χρονοβόρες διαπραγματεύσεις για τη Συνθήκη της Λωζάνης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου