Θάνος Τζήμερος

@ThanosTzimeros

Το ελληνικό Τσερνομπίλ

Το ατύχημα που έγινε στις 25 Απριλίου 1986 ανακοινώθηκε από τους Σοβιετικούς στις 28, όταν το ραδιενεργό νέφος πέρασε τα σύνορα και η έκρηξη δεν μπορούσε να «κουκουλωθεί». Στην Ελλάδα, το ραδιενεργό νέφος έφτασε στις 2 Μαΐου, και την επόμενη μέρα εξαπλώθηκε σε όλη τη χώρα. Στις 6 Μαΐου η ραδιενέργεια έφτασε στην υψηλότερη τιμή της. Αλλά οι πολίτες δεν έμαθαν τίποτε. Η πρώτη αναφορά στο Τσερνομπίλ έγινε στις 4 Μαΐου 1986, Κυριακή του Πάσχα, το βράδυ, στις ειδήσεις της ΕΡΤ. Ο αείμνηστος καθηγητής του ΕΜΠ Σίμος Σιμόπουλος είχε μετρήσει το επίπεδο του ραδιενεργού καισίου στη Βόρεια και την Κεντρική Ελλάδα. Οι συγκεντρώσεις του έφταναν ακόμα και τα 65 κιλομπεκερέλ ανά τετραγωνικό μέτρο, με όριο επικινδυνότητας τα 5 κιλομπεκερέλ. Αλλά κανένας δεν ανησύχησε. Κυβερνούσε το ΠΑΣΟΚ και δεν έπρεπε να διαταραχθούν οι σχέσεις με την «φίλη» Σοβιετική Ένωση. Να τι είπαν και τι έκαναν τότε «αρμόδιοι» φορείς και «δημοσιογράφοι»: Κυβερνητικός εκπρόσωπος (Μιλτιάδης Παπαϊωάννου): «Η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας παρακολουθεί και ελέγχει την κατάσταση με συνεχείς μετρήσεις στον ελληνικό χώρο». Αντιπρόεδρος της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (Κώστας Παπαθανασόπουλος): «Δεν δικαιολογείται ανησυχία» (2.5.86). «Ο κόσμος έχει κυριευθεί από πανικό που φθάνει τα όρια της υστερίας. Κι όλος αυτός ο θόρυβος γίνεται χωρίς να υπάρχει πρόβλημα. Καθημερινά οι τιμές της ραδιενέργειας πέφτουν» (10.5.86). Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας: «Δεν έχει παρατηρηθεί οιαδήποτε αύξηση ραδιενέργειας στους σταθμούς ελέγχου. Ακόμη και σε περίπτωση που οι μετεωρολογικές συνθήκες ευνοήσουν τη μεταφορά υπολειμμάτων ραδιενεργού νέφους προς τη χώρα μας, δεν αναμένεται να σημειωθεί σημαντική αύξηση του επιπέδου ραδιενέργειας, δεδομένης της σημαντικής εξασθένησης του νέφους λόγω του μεσολαβήσαντος χρονικού διαστήματος» (3.5.86). Υπουργός Υγείας Γιώργος Γεννηματάς: «Η υγεία του ελληνικού λαού δεν κινδυνεύει βιολογικά μετά το ατύχημα του Τσερνομπίλ αλλά ψυχικά.» «Δεν πρέπει να υπάρχει ανησυχία για το καίσιο και το στρόντιο» (14.5.86). Υπουργός Γεωργίας Γιάννης Ποττάκης: «Οπως βεβαιώνουν ειδικοί επιστήμονες του Δημοκρίτου και του υπουργείου Γεωργίας, ούτε το νερό, ούτε το έδαφος, ούτε το φυτικό ή ζωικό κεφάλαιο, όπως επίσης η παραγωγή που συλλέγεται ή αναμένεται, παρουσιάζουν οποιοδήποτε πρόβλημα». (19.5.86) Εφημερίδα «Βήμα»: «Στη χώρα μας ο πανικός πήρε, για μία ακόμη φορά, τη μορφή της εξαλλοσύνης που χαρακτηρίζει τους απληροφόρητους και τους υπανάπτυκτους. Γι' αυτούς η κάθε δόνηση προαναγγέλλει καταποντισμό, το κάθε νέφος εγκυμονεί τέρατα, η κάθε σκιά φέρνει τη συντέλεια του κόσμου... [...] Ωστόσο η βιβλική καταστροφή δεν επήλθε ακόμη. Και, φυσικά, δεν θα έλθει». (11.5.86)

Ριζοσπάστης (11.5.86): «Η συνολική επιβάρυνση του πληθυσμού της χώρας μας από το πυρηνικό ατύχημα υπολογίζεται σε 8 περίπου μιλιρέμ. Η τιμή αυτή είναι πολύ μικρότερη και από την πιο απλή ακτινογραφία. Σαν μέτρο σύγκρισης θα σας έλεγα ότι η ποσότητα αυτή, ως προς τα πιθανά αποτελέσματα, ισοδυναμεί μ' ένα αεροπορικό ταξίδι στην Αμερική και είναι πολύ μικρότερη από τον κίνδυνο που διατρέχει ένας καπνιστής που καπνίζει ένα τσιγάρο την ημέρα και μόνο από τη ραδιενέργεια του τσιγάρου». (Λέκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών, πυρηνικός φυσικός-υγειοφυσικός, Λουκάς Σακελλίου.) «Σίγουρα η δόση ραδιενέργειας που παίρνει ένα άτομο όταν κάνει ακτινογραφία στομάχου, αξονική τομογραφία, ραδιοϊσοτοπικές εξετάσεις για θυρεοειδή, στομάχι, εγκέφαλο κ.λπ. είναι μεγαλύτερη. Ομως, δεν πρέπει να καλλιεργείται μια νέα φοβία στον κόσμο γενικά με τις ακτινογραφίες» (Πρόεδρος της Ακτινολογικής Εταιρείας Κυριάκος Στριγγάρης). Ριζοσπάστης (19.5.86): Κανένας κίνδυνος έξω από τα 30 χλμ. (απ' το Τσερνομπίλ). Δηλώσεις του Λεβ Φεοκτίστοφ, υποδιευθυντή του Ατομικού Ενεργειακού Ινστιτούτου» Ριζοσπάστης (24.7.86): «Αντισοβιετικό νέφος με πρόσχημα το ατύχημα στο Τσερνομπίλ» «Ο Λευκός Οίκος συντονίζει την υστερική εκστρατεία. Η ΕΣΣΔ δηλώνει κατηγορηματικά, ότι δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος". «Διαστάσεις μιας πρωτοφανούς αντισοβιετικής εκστρατείας, που, όπως φαίνεται, συντονίζεται και κατευθύνεται από τον Λευκό Οίκο πήρε το θέμα του ατυχήματος στον πυρηνικό σταθμό του Τσερνομπίλ. Αυτό επιβεβαιώνεται τόσο από τη στάση του αστικού τύπου και των μέσων μαζικής ενημέρωσης στην Δύση, όσο και από τις κινήσεις των δυτικών πρεσβειών στη Μόσχα οι οποίες επίσης συντονίζουν τη δράση τους.»

Παύλος Τσίμας, «δημοσιογράφος» στον Ριζοσπάστη (24.7.86): «Ξέρουμε τώρα με ακρίβεια πώς φτάσαμε στο ατύχημα στο Τσερνομπίλ. Ξέρουμε, επίσης με ακρίβεια, τα όρια της μόλυνσης που προκλήθηκε και που περιορίζεται σε μια ακτίνα γύρω από το Τσερνομπίλ, χωρίς να δικαιολογεί τις εξάρσεις του κομπογιαννίτικου πανικού που ταλαιπώρησαν την ελληνική κοινή γνώμη», «όλη εκείνη η εκστρατεία ψεύδους και παραπληροφόρησης που ξεσηκώθηκε τις μέρες του ατυχήματος ήταν μια καλοστημένη πολιτική επιχείρηση κατά της Σοβ. Ένωσης και της Ειρήνης στον κόσμο».