30/8/1948. ΣΤΗ ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ ΑΡΧΙΣΕ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ!
Η μικρή, αλλά ιστορική, πόλη της Δημητσάνας είχε υποστεί στην Κατοχή την Κόκκινη Τρομοκρατία με τη σφαγή 11 ευυπόληπτων κατοίκων της στις 14 Μαίου 1944 και μερικών ακόμη ατομικά, σε άλλες ημερομηνίες.
Στο τέλος Αυγούστου 1948 υποστηριζόταν αποκλειστικά από την Χωροφυλακή. Στάθμευε εκεί μια διλοχία χωροφυλάκων σύν τους άνδρες του τοπικού σταθμού, και επί πλέον ένα μικρό τμήμα 55 ΜΑΥ (Μονάδες Ασφαλείας Υπαίθρου).
Συνολικά, 300 -320 άνδρες. Όταν εκδηλώθηκε η επίθεση, τους αμυνόμενους βοήθησαν και 50 περίπου πολίτες με επικεφαλής τον ιερέα Ανδρέα Βωβό (60 ετών τότε) και με δικό τους οπλισμό.
Ο «ΔΣΕ» Πελοποννήσου διοικείτο από τον οικοδόμο Αθηνάων Στέφανο Γκιουζέλη, πρώην στέλεχος της ΟΠΛΑ.
Ο Γκιουζέλης έστειλε εναντίον της Δημητσάνας 1.200 περίπου αντάρτες από τα Αρχηγεία Μαινάλου (τάγμα του Πέρδικα και τάγμα Βρεττάκου), Ταυγέτου (τάγμα Ξυδέα) και Κορινθίας(τάγμα Σταθάκη), καλά οπλισμένους με βαριά πολυβόλα, μπαζούκας και όλμους. Είχε και εφεδρεία το Τάγμα του Αρίστου Καμαρινού.
Η επίθεση του «ΔΣΕ» άρχισε στις 4:55 το πρωί, αλλά παρά την πρώτη μεγάλη επιτυχία, την κυρίευση του σημαντικού φυλακίου της Αγίας Παρασκευής, η κύρια επίθεση εναντίον της πόλεως με 2 λοχους του Πέρδικα και 2 λόχους του Ξυδέα απέτυχε οικτρά.
Συνάντησε τον απαράμιλλο ηρωϊσμό και την αυτοθυσία των ανδρών της Χωροφυλακής. Υπήρξαν τόσες περιπτώσεις προσωπικής θυσίας, αλληλοκάλυψης βαριά τραυματισμένων ανδρών, άρνησης να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους, που στο τέλος –περίπου στις 12:00 το μεσημέρι- ανάγκασαν τους αντάρτες σε άτακτη και ταπεινωτική υποχώρηση.
Ο αντάρτης Μπελάς που έλαβε μέρος στη μάχη ως διοικητής λόχου γράφει ότι οι απώλειες των ανταρτών ήταν 180-200 νεκροί, τραυματίες και αιχμάλωτοι, εκ των οποίων 117 -125 ήταν οι νεκροί!
Πολλοί αντάρτες σκοτώθηκαν, γιατί ο Ξυδέας έστειλε έναν λόχο του στο φυλάκιο της Αγίας Παρασκευής για πλιάτσικο, να σηκώσει ότι υπήρχε εκεί, αμέσως μόλις έπεσε το φυλάκιο, και ενώ η μάχη για την πόλη συνεχιζόταν! Το Πλιάτσικο προηγείτο της μάχης!
Εκεί όμως βρέθηκαν σε ξέφωτο και τα αεροπλάνα που έφθασαν τους θέρισαν με τα πολυβόλα! Οι αμυνόμενοι από την άλλη πλευρά, είχαν 13 νεκρούς (11 άνδρες της Χωροφυλακής) και 55 τραυματίες.
Ως κύριο υπεύθυνο της ήττας η ηγεσία του «ΔΣΕ» θεώρησε τον «ταγματάρχη» Πέρδικα, ο οποίος άφησε το τάγμα του να κοιμηθεί πολύ, μέχρι λίγο πριν αρχίσει η επίθεση, και δεν πρόλαβε να καταλάβει τις προβλεπόμενες θέσεις.
Ο Πέρδικας, μόνο λόγω της επιθετικότητας και των άγριων εγκληματικών ενστίκτων που είχε δείξει στον Μελιγαλά, τους Γαργαλιάνους, την Πύλο και την Αθήνα στα Δεκεκμβριανά, είχε λάβει προαγωγές σε Διμοιρίτη, Λοχαγό και Ταγματάρχη του «ΔΣΕ», χωρίς να έχει τέτοιες ικανότητες.
Όταν το τάγμα του Πέρδικα έφθασε στις θέσεις του, άρχισε να διατάζει την μία μετά την άλλη κατά μέτωπο επιθέσεις, χωρίς κάλυψη των ανδρών του. Σταμάτησε μόνον όταν ένας διοικητής λόχου του τάγματός του, ο Παναγιώτης Κατριβάνος από τους Γαργαλιάνους, αρνήθηκε τη διαταγή του και τράβηξε πιστόλι εναντίον του!
Την επομένη της μάχης αφαιρέθηκε η διοίκηση του τάγματος από τον Πέρδικα, και ένα χρόνο μετά έδειχναν τη σορό του στη Μεγαλόπολη και την Τρίπολη για να βεβαιωθούν οι χωρικοί της επαρχίας Μεγαλοπόλεως ότι μπορούσαν να γυρίσουν στα χωριά τους χωρίς τον φόβο του.
Μετά την αποτυχία στη Δημητσάνα, ακολούθησε ο κατήφορος για τον «ΔΣΕ» Πελοποννήσου που έγινε καταστροφή από τον Δεκέμβριο του 1948 που κατέβηκε εκεί ο στρατηγός Τσακαλώτος με την Ενάτη Μεραρχία και άρχισε το αδιάκοπο κηνυγητό τους που τελείωσε με τη βαριά τους ήττα στον Άγιο Βασίλειο Κυνουρίας τον Ιανουάριο του 1949, και το οριστικό τους τέλος λίγο μετά.
ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΗΡΩΙΚΩΝ ΝΕΚΡΩΝ ΤΗΣ ΔΗΜΗΤΣΑΝΑΣ ΚΑΙ ΟΛΩΝ ΠΟΥ ΕΛΑΒΑΝ ΜΕΡΟΣ ΣΤΗΝ ΑΜΥΝΑ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου