Ioannis Bougas

Ποιός άρχισε πρώτος πυροβολισμούς στο Σύνταγμα -Άγνωστο Στρατιώτη, αμφισβητείται. Στη Βασιλίσσης Σοφίας άρχισαν οι κομμουνιστές.

Αυτό είναι το σχετικό Απόσπασμα από την "Ελληνική Βανδέα":

"Τα σχέδια του ΚΚΕ σκόνταψαν άσχημα στη δεύτερη φάση, στο συλλαλητήριο της Κυριακής, 3 Δεκεμβρίου. Οι Βρετανοί, που είχαν υποσχεθεί στον Παπανδρέου ότι θα επιβάλλουν την απαγόρευση του συλλαλητηρίου, δεν το έκαναν. Όμως, εκτός από τον μεγάλο όγκο του πλήθους που κινητοποιήθηκε, τίποτε άλλο δεν πήγε σύμφωνα με το σχέδιο. Περίπου στις 10:00 π.μ., μιά ομάδα που επιτέθηκε με χειροβομβίδες στην πολυκατοικία όπου έμενε ο Παπανδρέου–«επαναστατικό δολοφονικό απόσπασμα» τους αποκαλεί ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος– απέτυχαν στην προσπάθειά τους να αφοπλίσουν τη φρουρά και να εισέλθουν στο κτίριο.

Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος που επεσκέφθη την οικία του Παπανδρέου λίγο μετά την επίθεση, έχει περιγράψει λεπτομερώς τα γεγονότα. Ένα απόσπασμα: «...Τρέχω απέναντι, διαπιστώνω ότι ο ξα-πλωμένος που το αίμα του είχε πλημμυρίσει το πεζοδρόμιο ήταν πιά νεκρός και μπαίνω στην πολυκατοικία που ήταν το διαμέρισμα του Πα-πανδρέου. Οι αστυνόμοι με τα αυτόματα στα χέρια απορούν πως πέρασα εκείνη τη στιγμή. Τι είχε συμβεί; Λίγο πριν φτάσω, μια ομάδα επαναστατών έριξε (έτσι μου είπαν) δυό χειροβομβίδες μπροστά στην πόρτα, προσπάθησε ν’ αφοπλίσει τη φρουρά με σκοπό την κατάληψη του σπιτιού και τη δολοφονία ή πάντως την αχρήστευση του πρωθυπουργού. [...] Ο επικεφαλής του επαναστατικού εκτελεστικού (ή μάλλον δολοφονικού) αποσπάσματος πιάστηκε. Ονομάζεται (αν θυμάμαι καλά) Καραβοκύρης και είναι ο διοικητής του ΕΛΑΣ περιχώρων...».

[...]

Λίγο αργότερα, γύρω στις 11:00 π.μ. λένε οι πιο πολλές μαρτυρίες, ένοπλοι διαδηλωτές προσπάθησαν να καταλάβουν την Αστυνομική Διεύθυνση, που τότε στεγαζόταν στο κτίριο στη γωνία Βασιλίσσης Σοφίας και Πανεπιστημίου. Οι επιτιθέμενοι αντιμετωπίσθηκαν με τα όπλα των αστυνομικών φρουρών και είχαν νεκρούς και τραυματίες. Ο ακριβής αριθμός των θυμάτων είναι άγνωστος. Οι νεκροί κυμαίνονται μεταξύ 11 έως 30, ανάλογα την πηγή. Υπήρχε και ένας νεκρός αστυνομικός και τέσσερις τραυματίες. Tη δυναμική αντίσταση των αστυνομικών με τα όπλα, δεν φαίνεται να την είχαν σοβαρά υπολογίσει οι σχεδιαστές του κινήματος. Η εθνικιστική πλευρά δεν τους είχε μέχρι τότε συνηθίσει να χτυπά πρώτη, αν πράγματι χτύπησαν πρώτοι οι αστυνομικοί, γεγονός που αμφισβητείται.

Για ένα διάστημα, είχε προκληθεί μεγάλο ζήτημα σχετικά με το ποιος έδωσε τη διαταγή στους αστυνομικούς να πυροβολήσουν εναντίον των διαδηλωτών ή να απαντήσουν σε πυρά τους. Στις 12 Δεκεμβρίου 1958, ο τότε επικεφαλής της Αστυνομίας Αθηνών, Άγγελος Έβερτ, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Ακρόπολις παρεδέχθη ότι αυτός διέταξε την διάλυση της διαδήλωσης με τα όπλα, βάσει εντολών που είχε. Η διάλυση ήταν αναγκαία, είπε, γιατί είχε γίνει εμφανές ότι επιδιωκόταν η κατάλυση των αρχών του κράτους: «..Εκείνη δε την στιγμήν ακριβώς και βάσει διαταγών τας οποίας είχον, διέταξα υπευθύνως και εγώ την βιαίαν διάλυσιν των επιτιθεμένων διαδηλωτών οι οποίοι, όπως απεδείχθη και από τον φόνον του αρχιφύλακος, δεν ήσαν καθόλου άοπλοι». Αυτό που δεν είπε ο διευθυντής της Αστυνομίας Αθηνών, ήταν από ποιον έλαβε τη διαταγή διάλυσης των διαδηλωτών με τα όπλα, ενώ δεν διευκρίνισε επακριβώς και πότε του εδόθη η δια¬ταγή. Την είχε λάβει εκ των προτέρων, ή του εδόθη την 3η Δεκεμβρίου, λόγω της μορφής που έλαβε η διαδήλωση του ΚΚΕ; Η λέξη «είχον», σχετικά με τις διαταγές, βέβαια υποδηλώνει σαφώς ότι του είχαν δοθεί νωρίτερα. Αν οι διαταγές ήταν εκείνης της ώρας, όταν άρχισαν τα επεισόδια, λογικά θα χρησιμοποιούσε τη λέξη «έλαβον».

Το αποτέλεσμα της βίαιης αντίδρασης της Αστυνομίας Αθηνών, ήταν να αποτύχουν τα σχέδια των οργανωτών της διαδήλωσης και των επιθέσεων. Τα επεισόδια του συλλαλητηρίου δεν εξελίχθηκαν σε κατάληψη κυβερνητικών κτιρίων και κατάλυση των αρχών."