Επιχείρηση Σταυρός: Οι Βούλγαροι σχεδίαζαν να πυρπολήσουν το Πατριαρχείο στο Φανάρι

Το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης έχει βρεθεί αρκετές φορές στο επίκεντρο των τεταμένων σχέσεων Ελλάδας-Τουρκίας, ενώ έχει αποτελέσει και «στόχο» τόσο της επίσημης τουρκικής κυβέρνησης όσο και των φανατικών μουσουλμάνων. Το ρόλο και τη θέση του Φαναρίου φαίνεται ότι προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν «τρίτοι» προκειμένου να προκαλέσουν εστία έντασης στις σχέσεις των δύο χωρών.

Οι «τρίτοι», όπως αποκαλύπτει βιβλίο που θα παρουσιαστεί στις 27 Φεβρουαρίου στο Βελίκο Τίρνοβο, την παλιά πρωτεύουσα της Βουλγαρίας, είναι οι μυστικές υπηρεσίες του πρώην κομμουνιστικού καθεστώτος της χώρας. Αυτές φέρονται να σχεδίασαν την «Επιχείρηση Σταυρός» βασικό σκέλος της οποίας ήταν να πυρποληθεί το Πατριαρχείο ώστε να δημιουργηθεί κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Εφημερίδες της Βουλγαρίας που δημοσιεύουν αποσπάσματα του βιβλίου αναφέρουν ότι το υλικό του προήλθε από έγγραφα που αποχαρακτηρίστηκαν από την Επιτροπή Έρευνας για τις Μυστικές Υπηρεσίες της Κομμουνιστικής Περιόδου, η οποία συστάθηκε με απόφαση της Βουλής. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, τα οποία αναπαράγονται από το τουρκικό TRT, στις 16 Νοεμβρίου 1970 ο τότε βοηθός γενικός διευθυντής της Υπηρεσίας Πληροφοριών Εξωτερικού (PGU) παρουσίασε το σχέδιο πυρπόλησης του Πατριαρχείου το οποίο θα έπρεπε να είχε πραγματοποιηθεί έως το τέλος του Ιουνίου του 1971.

Τελικά η «Επιχείρηση Σταυρός» ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή.

Στα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα σημειώνεται ότι μετά την πυρπόληση του Πατριαρχείου οι υποψίες θα έπεφταν πάνω στην Τουρκία και οι ΗΠΑ θα στριμώχνονταν καθώς θα έπρεπε να αποφασίσουν ποιανού το μέρος να πάρουν. Στο τελευταίο στάδιο της «Επιχείρησης Σταυρός» θα συμμετείχαν δύο πράκτορες της Βουλγαρίας. Οι έρευνες πεδίου θα έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί μέχρι τις 30 Νοεμβρίου 1970, ενώ μέχρι τις 15 Μαρτίου 1971 στην Κωνσταντινούπολη θα έπρεπε να ταξιδέψει ειδικός πράκτορας ο οποίος θα εξασφάλιζε τα υλικά που θα χρησιμοποιούνταν στο τελικό στάδιο.