22/11/15
Άρθρο του Παντελή Σαββίδη για επίσκεψη Τσίπρα στην Άγκυρα: Στη φωλιά του κούκου
Ο τίτλος της ταινίας του Μίλος Φόρμαν με τα πολλά Όσκαρ, που βασίστηκε στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Κεν Κέισι, δεν είναι καθόλου τυχαίος για τον χαρακτηρισμό των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Η εκδήλωση φιλικών διαθέσεων, μέχρι υπερβολής, παράλληλα με την καθημερινή διαμόρφωση εχθρικών τετελεσμένων μόνο ως σχιζοφρενική μπορεί να χαρακτηριστεί. Με μεθοδικότητα και επιμονή, η τουρκική πολιτική δημιουργεί ντε φάκτο καταστάσεις και στη συνέχεια, με ύφος άβγαλτης κορασίδος, ζητά συνομιλίες για τη διευθέτησή τους.
Αυτό έκανε και ο τούρκος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου κατά την επίσκεψη του έλληνα ομολόγου του στην Τουρκία.
Μια επίσκεψη η οποία είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς τη σκοπιμότητα της πραγματοποίησής της.
Και το υπουργείο εξωτερικών και το πρωθυπουργικό επιτελείο έχουν την πείρα και γνωρίζουν ότι η Τουρκία ως κράτος και ο κ. Ερντογάν, ως πολιτική προσωπικότητα, προτάσσουν απολύτως τα εθνικά τους συμφέροντα έναντι οποιασδήποτε καλής διάθεσης για προσέγγιση με την Ελλάδα. Η αντίληψη, δε, των τουρκικών συμφερόντων όχι μόνο έρχεται σε αντίθεση με τα ελληνικά αλλά, προϋποθέτει και την καταπάτησή τους.
Τέσσερα είναι τα ελληνοτουρκικά μέτωπα στα οποία η Τουρκία εγείρει αξιώσεις που δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτές: η Κύπρος, η Θράκη, το Αιγαίο και η ΝΑ Μεσόγειος.
Στην Κύπρο διεξάγονται συνομιλίες για την επίλυση του προβλήματος της κατοχής και δεν υπάρχουν συγκεκριμένες πληροφορίες για το τι έχει μέχρι τώρα συμφωνηθεί. Η Τουρκία δεν είναι διατεθειμένη να κάνει πουθενά πίσω από τη γραμμή που έχει χαράξει εδώ και χρόνια.
Στη Θράκη, η Άγκυρα, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να ζητήσει, όταν και εάν κρίνει σκόπιμο, την αυτονόμηση της περιοχής. Και η προσπάθεια αυτή της Τουρκίας γίνεται επίμονα και μεθοδικά, με την Αθήνα, να περιορίζεται σε αμφιβόλου αποτελεσματικότητας παρεμβάσεις.
Στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, η Τουρκία, αμφισβητεί κατοχυρωμένα από το Διεθνές Δίκαιο ελληνικά δικαιώματα στο σύμπλεγμα της Μεγίστης (Καστελόριζο).
Στο Αιγαίο επιδιώκει εδώ και χρόνια τη διχοτόμησή του, στον 25 μεσημβρινό. Είναι ο μεσημβρινός που χωρίζει στα δύο το Αρχιπέλαγος.
Με μεθοδικότητα, όπως επανειλημμένως έχουμε επισημάνει, η Τουρκία προωθεί τις θέσεις της σε όλα τα προαναφερθέντα μέτωπα και, αφού δημιουργεί τετελεσμένες καταστάσεις, ζητά, στη συνέχεια, με φιλικό τρόπο, συνομιλίες για τη διευθέτησή τους όπως έκανε και ο κ. Νταβούτογλου στην κοινή συνέντευξη με τον κ Τσίπρα.
Τα παράξενο είναι ότι τέτοιες συνομιλίες διεξάγονται και βρίσκονται και σε προχωρημένο στάδιο. Κανείς, όμως δεν γνωρίζει τι ακριβώς έχει, μέχρι τώρα, συμφωνηθεί.
Πρόθυμος να παράσχει τη φιλία του προς την Τουρκία εμφανίστηκε και ο Έλληνας πρωθυπουργός, την ώρα, μάλιστα, που η ηγεσία της γειτονικής χώρας, δεν είχε καν το διπλωματικό τάκτ να αναβάλει, επι διήμερον, την προγραμματισμένη άσκηση στην περιοχή του Καστελόριζου, με την οποία αμφισβητούσε στην πράξη την παραχώρηση από τους αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς του δικαιώματος στην Ελλάδα να ασκεί στον ίδιο χώρο έρευνα και διάσωση. Με πολύ απλά λόγια, η Τουρκία αμφισβητεί ότι στον χώρο που έκανε την άσκηση θα πρέπει η Ελλάδα να ασκεί το δικαίωμα της έρευνας και διάσωσης το οποίο της παραχωρήθηκε και απαιτεί δια τετελεσμένων, να το αναλάβει αυτή.
Με κάθε τρόπο η γειτονική χώρα κάνει σαφές πως δεν είναι διατεθειμένη να υποχωρήσει σε τίποτε από όσα μονομερώς, και μετά το 1973, σταδιακά χαρακτήρισε ως ελληνοτουρκικές διαφορές. Η μόνη παραχώρηση που κάνει στην Ελλάδα, είναι να συζητήσει τις μονομερείς διεκδικήσεις της.
Όλα αυτά είναι γνωστά και στο υπουργείο εξωτερικών και στον αρμόδιο υπουργό. Με τον γνωστό ανατολίτικο τρόπο τέθηκαν στο τραπέζι και κατά την επίσκεψη Τσίπρα στην Άγκυρα η οποία είχε ως μόνο σκοπό, από ότι φάνηκε, την αναζήτηση ενός κοινού τόπου στο προσφυγικό.
Ο πρωθυπουργός, όμως, μιας χώρας δεν κάνει επίσημη επίσκεψη πριν το θέμα για το οποίο ενδιαφέρεται πάρει μια κατάληξη σε επίπεδο είτε υπηρεσιακών παραγόντων , είτε υπουργικό. Τι πήρε ο κ. Τσίπρας από την επίσκεψή του αυτή; Το ότι θα υπάρξει συνεργασία των ακτοφυλακών των δύο χωρών για την αντιμετώπιση του προσφυγικού, κυρίως, και για τη δίωξη των διακινητών; Αποτελούσε αυτό λόγο πρωθυπουργικής επίσκεψης; Ούτε η επανεισδοχή στην Τουρκία επιτεύχθηκε, ούτε η δημιουργία των, καταχρηστικώς, λεγομένων hot spot, των Κέντρων Κράτησης, δηλαδή, στο τουρκικό έδαφος.
Δεν πιστεύω πως δεν έχει γίνει αντιληπτό στην Αθήνα πως το προσφυγικό είναι ένα όπλο της Άγκυρας για να εκβιάσει πολιτική υποστήριξη και αποδοχή πάγιων αιτημάτων της προ την Ευρώπη. Σε αντίθεση με τον άξεστο τρόπο που πήγε να το αξιοποιήσει η Ελλάδα, η Τουρκία, χρησιμοποιεί με μεγαλύτερη ευελιξία το προσφυγικό προς την Ευρώπη.
Σε αντίθεση, ακόμη, με όσα είπε ο κ. Τσίπρας, η Τουρκία δεν είναι θύμα- όπως η Ελλάδα- του προσφυγικού αλλά δημιουργός του. Ποιος δεν θυμάται τις παροτρύνσεις του Ερντογάν, από την αρχή της συριακής κρίσης, προς τη Δύση για επέμβαση, το μόνιμο αίτημά του για απομάκρυνση του Άσαντ, την υποστήριξη που παρείχε στον «Ελεύθερο Συριακό Στρατό», τη σημερινή υποστήριξη στο Ισλαμικό Κράτος; Το προσφυγικό οξύνθηκε όταν η Τουρκία άνοιξε τα στρατόπεδα προσφύγων που διατηρούσε στο έδαφός της.
Η Τουρκία χρησιμοποιεί το προσφυγικό για να εκβιάσει την Ευρώπη και ως προς την επιλογή επίλυσης της συριακής κρίσης, μια επιλογή που θα την ευνοεί, και ως προς τη χρηματοδότησή της και για την διευκόλυνση της ευρωπαϊκής της πορείας.
Η σχέση της Τουρκίας με το Ισλαμικό Κράτος είναι στενή, στενότατη. Ουσιαστικά το συντηρεί. Πέραν των όσων κατά καιρούς έχουν γραφεί, ή ειπωθεί, ακόμη και από τον αμερικανό αντιπρόεδρο, η Τουρκία παρέχει και στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη στο Ισλαμικό Κράτος. Εκατοντάδες φορτηγά- βυτιοφόρα, μεταφέρουν καθημερινά το φορτίο τους με πετρέλαιο από τις πηγές που βρίσκονται υπο την κατοχή του Ισλαμικού Κράτους, μέσω Τουρκίας.
Για την Τουρκία, το μείζον πρόβλημα είναι το κουρδικό Μόνιμη και σταθερή επιδίωξή της να μην ενοποιηθούν οι τρείς κουρδικές περιοχές στο βορρά της Συρίας, ώστε, μαζί με τους Κούρδους του Ιράκ και τις δικές της κουρδικές περιοχές να αποτελέσουν ενιαίο χώρο που θα διεκδικήσει κάποια στιγμή την αυτονομία του και αργότερα την κρατική του υπόσταση.
Ορισμένες διεθνείς πηγές, τις οποίες επικαλείται σε ανάλυσή του ο Σάββας Καλεντερίδης, φέρουν, μάλιστα, την Τουρκία αναμεμιγμένη στα τραγικά γεγονότα του Παρισιού ως εκδίκηση στον Ολάντ διότι δέχθηκε στο προεδρικό μέγαρο την ηγεσία των Κούρδων της Συρίας. Γενικότερα, η γαλλική πολιτική είναι ευνοϊκή προς το κουρδικό ζήτημα από εποχής Μιτεράν, ακόμη.
Είναι, συνεπώς, αδιανόητο να πιστεύει κανείς πως η Τουρκία θα εμποδίσει τις προσφυγικές ροές και θα καταδιώξει τους διακινητές. Αντιθέτως, τη συμφέρει να τα ενθαρρύνει.
Ανεξήγητη ήταν η απάντηση του κ. Τσίπρα και στο θέμα της Κύπρου για το οποίο ρωτήθηκε αν προτίθεται να ενθαρρύνει την κυπριακή κυβέρνηση να άρει τις επιφυλάξεις της στην ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας. Η Κύπρος, ως γνωστόν, δεν συμφωνεί στο άνοιγμα ορισμένων κεφαλαίων στις ευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις με την Άγκυρα αν δεν ικανοποιηθούν ορισμένες προϋποθέσεις.
Αντί να απαντήσει ότι η Κύπρος είναι ανεξάρτητο κράτος που έχει τη δική του πολιτική, ο κ. Τσίπρας αναλώθηκε σε μια υπερβολική παροχή διαβεβαιώσεων για την ελληνική υποστήριξη στην ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας μιλώντας, εμμέσως, και για την Κύπρο.
Ο μόνος λόγος που θα μπορούσε να δικαιολογηθεί η επίσκεψη Τσίπρα στην Τουρκία, είναι μια πρώτη γνωριμία με την τουρκική ηγεσία μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Αλλά, και αυτό, θα απαιτούσε μια καλύτερη προετοιμασία. Διότι πολλά από αυτά που συνέβησαν και ειπώθηκαν κατά τη διάρκεια της επίσκεψης καταγράφονται ως υποσημειώσεις στο ογκώδες βιβλίο των ελληνοτουρκικών σχέσεων και στέλνουν μηνύματα στη διεθνή κοινότητα. Τίποτε δεν περνά απαρατήρητο στις διεθνείς σχέσεις.
Πάντως, προσοχή, στους δύσκολους αυτούς καιρούς: αφού διέγραψε έναν κύκλο, ο ελληνισμός βρίσκεται και σήμερα στο δίλημμα του 1453: ή να αφομοιωθεί από τη Δύση ή να δορυφοροποιηθεί από την Τουρκία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου