Ελληνική Ιστορία, εμφύλιος 14.

Συμφωνία της Βάρκιζας

«Η συμφωνία της Βάρκιζας ήταν σωστή, διότι ο ένοπλος αγώνας μας γίνεται αντισυμμαχικός, με τον πόλεμο που συνεχίζεται ενάντια στους Γερμανούς. Ετσι ο λαϊκός αγώνας μας γίνεται κυρίως σε βάρος της Σοβιετικής Ένωσης.»
Γιάννης Ιωαννίδης, οργανωτικός Γραμματέας του ΚΚΕ

---

12 Φεβρουαρίου 1945. Κατ’εντολή του Στάλιν υπογράφηκε καί από τό ΚΚΕ, η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΗΣ ΒΑΡΚΙΖΑΣ, γιά νά φανεί συνεπής στήν Διάσκεψη της Γιάλτας πού γινόταν τίς ίδιες ακριβώς μέρες καί η οποία μοίραζε τον κόσμο σέ ελεύθερο καί κομμουνιστικό. Ευτυχώς η Ελλάδα θά ανήκε στόν ελεύθερο κόσμο.

Οι κάτωθι υπογεγραμμένοι, αφ’ ενός οι κ.κ. Ιωάννης Σοφιανόπουλος υπουργός επί των Εξωτερικών, Περικλής Θ. Ράλλης υπουργός επί των Εσωτερικών και Ιωάννης Μακρόπουλος υπουργός επί της Γεωργίας, αποτελούντες την υπό της Ελληνικής Κυβερνήσεως εξουσιοδοτημένη Αντιπροσωπεία, και αφ’ ετέρου οι κ.κ. Γεώργιος Σιάντος Γραμματεύς της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδος, Δημήτριος Παρτσαλίδης Γραμματεύς της Κεντρικής Επιτροπής του Ε.Α.Μ. και Ηλίας Τσιριμώκος Γενικός Γραμματεύς της Ενώσεως Λαϊκής Δημοκρατίας (Ε.Λ.Δ.), αποτελούντες την υπό της Κεντρικής Επιτροπής του Ε.Α.Μ. προσηκόντως εξουσιοδοτημένην Αντιπροσωπείαν, συνήλθαμεν εις διάσκεψιν εις Βάρκιζαν και από κοινού εξητάσαμεν τα μέσα και τον τρόπον της καταπαύσεως του εμφυλίου πολέμου και της συμφιλιώσεως του Ελληνικού Λαού και κατελήξαμεν εις την κατωτέρω συνομολογηθείσαν συμφωνίαν.

Η Κυβερνητική Αντιπροσωπεία εξεδήλωσε κατά την σύσκεψιν ταύτην την σταθεράν θέλησιν της Κυβερνήσεως όπως άνευ νέας αιματοχυσίας τερματίση την θλιβεράν εσωτερικήν κρίσιν, αποκαταστήση την ενότητα του Κράτους και επαναφέρη την εσωτερικήν ειρήνην και την πολιτικήν ομαλότητα. Ούτω μόνον θα δυνηθεί ο Ελληνικός Λαός να αναλάβη την δημιουργικήν προσπάθειαν δια την ανοικοδόμησιν της Χώρας εκ των ερειπίων, τα οποία σκληροί αγώνες προς τους εξωτερικούς εχθρούς και ο αδελφοκτόνος πόλεμος επεσώρευσαν…………..

Σύμφωνα με αυτή τη συμφωνία, γινόταν αποδεχτή η διάλυση του ΕΛΑΣ, (η Αριστερά κατέθετε τά όπλα στήν «αντίδραση» καί στούς «μοναρχοφασίστες»), συγκροτείτο αντιπροσωπευτική κυβέρνηση με τη συμμετοχή εκπροσώπων όλων των παρατάξεων (η εγκαθίδρυση της «Λαϊκής Δημοκρατίας» πήγαινε περίπατο). Επίσης αποφασίζετο η εκκαθάριση του κρατικού μηχανισμού από τους δοσίλογους και τό σταμάτημα των διώξεων, σε βάρος αριστερών δημοσίων υπαλλήλων. Τό 3ο άρθρο μάλιστα αμνήστευε μόνο τά πολιτικά αδικήματα καί όχι τά ποινικά, κάτι πού έλυνε τά χέρια της Δεξιάς, νά προβεί σέ διώξεις των κατωτέρων στελεχών του ΚΚΕ πού είχαν διαπράξει εγκλήματα ή πού υποτίθεται είχαν διαπράξει εγκλήματα. Η ηγεσία όμως, παρέμενε αλώβητη. Αλλοι κομμουνιστές μίλησαν γιά προδοσία καί άλλοι γιά έντιμη λύση.

Ο Γιάννης Ιωαννίδης σύμφωνα μέ τόν Θαν. Χατζή δήλωνε: «Ο αγώνας μας γίνεται αντισυμμαχικός, με τον πόλεμο που συνεχίζεται ενάντια στους Γερμανούς και έτσι ο λαϊκός αγώνας μας είναι κύρια σε βάρος της Σ. Ένωσης». Ξεδιάντροπα οι ηγέτες της Αριστεράς επέμεναν ότι όλα πρέπει νά έχουν οδηγό τό καλό της Σοβιετικής Ενωσης. Αλλά οι χιλιάδες νεκροί δέν είχαν φωνή νά φωνάξουν.

Ο Χατζής στό βιβλίο του κατακρίνει την συμφωνία της Βάρκιζας. «Η υπογραφή της συμφωνίας της Βάρκιζας ήταν μια επιτυχία των Άγγλων ιμπεριαλιστών. Με το συσχετισμό δυνάμεων που επικρατούσε τότε δεν μπορούσαν να πετύχουν μια άμεση δυναμική συντριβή του λαοκρατικού επαναστατικού κινήματος. Δέχτηκαν την ανακωχή και υποχρέωσαν τους υποτακτικούς τους Quislings να προχωρήσουν σε μια συμφωνία πολιτική με το ΕΑΜ, για να πετύχουν αρχικά τον αφοπλισμό του λαού και σε συνέχεια να τον χτυπήσουν κατακέφαλα κουρελιάζοντας κάθε συμφωνία.
Τι έδινε η συμφωνία της Βάρκιζας στο λαό και στο κίνημα; Κυριολεκτικά τίποτα! Η συμφωνία της Βάρκιζας δεν ήταν μια κανονική υποχώρηση ύστερα από μια ήττα της επανάστασης, για να διατηρηθούν και να ανασυγκροτηθούν οι κύριες δυνάμεις και οι εφεδρείες της. Ήταν πανικόβλητη συνθηκολόγηση, που άφηνε το κίνημα και το Λαό έκθετο στα χτυπήματα του εχθρού. Η ηγεσία δέχτηκε χωρίς αντιρρήσεις και χαιρέτησε σαν επιτυχία της την υπογραφή της συμφωνίας. Την εφαρμογή της την εμπιστευόταν στην κυβέρνηση του Πλαστήρα, που στηριζόταν αποκλειστικά στις αγγλικές δυνάμεις και τους γερμανοοπλισμένους εγκληματίες.»

Τό αστείο της όλης ιστορίας είναι ότι, – σύμφωνα μέ τό συγγραφέα του «Σβάρνουτ», Νικόλαο Μέρτζο – το 1950 στη γνωστή «δίκη» της Μόσχας, ο Χότζα κατηγόρησε μπροστά στο Στάλιν την ηγεσία του ΚΚΕ μεταξύ των άλλων και για την «προδοτική» συμφωνία της Βάρκιζας. Ο Στάλιν πού είχε υπαγορεύσει την συμφωνία …συμφώνησε μαζί του και υποστήριξε ότι ήταν μεγάλο σφάλμα η συμφωνία της Βάρκιζας!!!! Εμβρόντητος ο Παρτσαλίδης τόλμησε να ψελλίσει ότι δεν ενήργησε αυθαίρετα, αλλά σύμφωνα με τις οδηγίες του Δημητρώφ (με άλλα λόγια, σύμφωνα με τις υποδείξεις της Μόσχας…). Ρέ σύντροφοι της Αριστεράς ο διεθνιστής σύντροφος σας δούλευε «ψιλό γαζί». Γιά αυτό τόν Μάϊο του ίδιου χρόνου, ο Ζαχαριάδης, θά δήλωνε καί αυτός ότι ή συμφωνία της Βάρκιζας ήταν ΛΑΘΟΣ.

Αντιγράφω από τόν «Ριζοσπάστη» δηλώσεις Αριστερών πολιτικών, πού δηλώνουν ότι τά Δεκεμβριανά, μέ δεδομένη τήν αποδοχή της Καζέρτας καί κατόπιν της Βάρκιζας ήταν λάθος:

Ο Δεκέμβρης ως πολιτική επιλογή – λέει ο Λεωνίδας Κύρκος – ήταν θανάσιμο λάθος… Η ηγεσία του ΚΚΕ έπρεπε να μείνει χωρίς καμιά ταλάντευση, στην πάση θυσία εξασφάλιση της προσφυγής στις κάλπες για την ανάδειξη του πρώτου μεταπολεμικού κοινοβουλίου και στη διεξαγωγή αδιάβλητου δημοψηφίσματος για την οριστική κατάργηση της μοναρχίας. Επίσης, επικρίνει την τότε ηγεσία του ΚΚΕ, γιατί δεν έδειξε την απαιτούμενη ελαστικότητα και θεώρησε κεντρικό ζήτημα για ρήξη την απαίτηση των Εγγλέζων και των ντόπιων εκφραστών τους να διαλυθεί ο ΕΛΑΣ. «Θεώρησε – γράφει για την τότε ηγεσία του ΚΚΕ – πως κεντρικό σημείο, ακόμα και για μια ρήξη με τις άλλες δυνάμεις και με τους Εγγλέζους, ήταν η λύση του στρατιωτικού προβλήματος μετά την απελευθέρωση. Και μολονότι στην Καζέρτα είχε δεχτεί την ανάθεση της αρχηγίας των ενόπλων δυνάμεων – τακτικού στρατού και ΕΛΑΣ – στον Βρετανό στρατηγό Σκόμπι, στις διαπραγματεύσεις που οδήγησαν στην κρίση του Δεκέμβρη του ’44 δεν έδειξε την απαιτούμενη ελαστικότητα, ώστε η λύση του πράγματι σοβαρότατου προβλήματος να μην εμποδίσει την πορεία προς την ομαλή διεξαγωγή των εκλογών, που έπρεπε να είναι ο σαφέστατος και αμετακίνητος στόχος.

Η τελευταία, δημόσια γνωστή, άποψή του γύρω από το θέμα, του Γρηγόρη Φαράκου, διατυπώθηκε στα τέλη του 1994 σ’ ένα συμπόσιο για τα Δεκεμβριανά. Εκεί έθεσε το ερώτημα: «Ηταν αναπόφευκτη η σύγκρουση;». Να πώς απάντησε: «Κατ’ αρχήν έπρεπε να αποφευχθεί… μπορούσε να αποφευχθεί. Φυσικά, θα είχαμε υποχωρήσεις, παραχωρήσεις. Μήπως λιγότερες υποχωρήσεις έγιναν αργότερα στη Βάρκιζα και κατοπινά; Και ποιος ο λόγος να υπάρχουν όλες αυτές οι θυσίες;… Αν κρίνεις πολιτικά το θέμα, ως τρόπο λειτουργίας της δημοκρατίας, δημιουργίας μιας δημοκρατικής εξουσίας, όπως απαιτούσε η μεταπολεμική Ελλάδα, τότε κατηγορηματικά θα απαντήσεις: Έπρεπε να αποφευχθεί ο Δεκέμβρης και ήταν δυνατόν να αποφευχθεί.