Καθόλου έκπληξη ο Φαμπρ

6/4/16

Καθόλου έκπληξη ο Φαμπρ

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Καθόλου έκπληξη η από τον Υπουργό Πολιτισμού κ. Αριστείδη Μπαλτά επιλογή του Γιαν Φαμπρ ως διευθυντού των Ελληνικών φεστιβάλ – παραμένουν ελληνικά έστω και αν ονομαστούν «διεθνή» -. Με τον  τρόπο του ο καθένας αποδέχεται την «αποδόμηση» του Ζακ Ντεριντά. Με τα προκλητικά θεάματα που παρουσιάζει ο Φαμπρ φιλοδοξεί να αποδομήσει το θέατρο και την κοινωνία. Για τον Αρ. Μπαλτά η κατά Ντεριντά «αποδόμηση» είναι η υπονόμευση της παραδοσιακής σκέψης των ανθρώπων.... (Άρθρο του Αρ. Μπ. στην «Αυγή» στις 12.10.2014).

Ποιος είναι ο Φαμπρ; Ένας «Βαρουφάκης» σε άλλο χώρο. Κυριευμένος από εγωισμό, ως καλλιτέχνης  έχει τάξει σκοπό της ζωής του να «σοκάρει» την κοινωνία και να γίνεται θόρυβος γύρω από τον εαυτό του. Το «σοκάρει» στα γαλλικά σημαίνει ότι προκαλεί έντονη λαϊκή δυσαρέσκεια, με το να εκφράζεται δημόσια ενάντια στην κοινή λογική και να προσβάλλει τις επικρατούσες πολιτισμικές αρχές και αξίες. Στα θεάματα που έχει παρουσιάσει ο Φαμπρ αυτά που διεθνώς έχουν προκαλέσει σε βάρος του πολύ δυσμενή σχόλια είναι η επί ώρες περιδιάβαση επί σκηνής γυμνών των ηθοποιών και το επί αρκετά λεπτά πέταγμα από ηθοποιούς προς τα επάνω γατών, που απορημένες και έντρομες υπέμεναν το βάσανό τους. Παρά τις αντιδράσεις  ο Φαμπρ επιμένει και δηλώνει ότι βάζει τις αρχές για το θέαμα του μέλλοντος και την νέα σκηνική αισθητική....
Ο Αριστείδης Μπαλτάς έχει γράψει το δοκίμιο «Φιλοξενώντας τον Ζακ Ντεριντά...Στο περιθώριο επιστήμης και πολιτικής» (Εκδ. «Εκκρεμές», Αθήνα, 1999). Σ’ αυτό σημειώνει ότι ο κύριος στόχος του έργου του Ντεριντά είναι η αποδόμηση της δυτικής «μεταφυσικής σκέψης», από τον Πλάτωνα έως τον Χάιντεγκερ και «η υπονόμευση του λογοκεντρισμού». Λογοκεντρισμός, κατά τον Ντεριντά, είναι η δυτική σκέψη και ο δυτικός πολιτισμός.
Δύσκολα είναι τα κείμενα του κ. Μπαλτά. Μακρές προτάσεις, έως και παράγραφοι, έννοιες δυσερμήνευτες, ορισμοί αυτοπροσδιοριζόμενοι,  αναφορές στις οποίες δύσκολα ανιχνεύει κανείς ποιες είναι οι σκέψεις των άλλων και ποιες οι δικές του, κάνουν δύσκολη την ανακάλυψη της σκέψης του. Όμως η σκέψη του για την Ελλάδα είναι σαφής. Γράφει: «Η Ελλάδα: μια χώρα. Δηλαδή ένας γεωγραφικός τόπος, μια πολιτική οντότητα, μια κύρια αλλά πληθυντική γλώσσα, μια περίπλοκη ιστορία, κάποιες πολυδιάστατες διαστρωματώσεις ήθους – ένα σύνολο θεσμών, ένα πλήθος ανθρώπων, μια συγκυρία, ένα όνομα...». Αυτή είναι η κατά τον κ. Μπαλτά Ελλάδα, ένας τόπος όπου ζει ένα πλήθος ανθρώπων, που έχουν κατ’ απονομή το όνομα του Έλληνα, για τον οποίο είναι απολύτως βέβαιος «περί του ετεροπροσδιορισμένου χαρακτήρα της εθνικής του ταυτότητας». Με βάση τη λογική του  Αρ. Μπαλτά είναι έκπληξη   να αναθέσει στον Φαμπρ την ευθύνη των ελληνικών φεστιβάλ και να δεχθεί να μετατραπούν σε βελγικά ή ο,τιδήποτε άλλο; Ο μορφωμένος και ηλικιωμένος κ. Μπαλτάς έχει μεγάλη ευθύνη για τα όσα συμβαίνουν στην Ελλάδα.